Gistologiya, stitologiya va

mon va gorizontal neyronlar farq qilinadi.
Piramidasimon neyronlar po‘stloqning asosiy va eng o ‘ziga xos 
neyronlari hisoblanadi. Po‘stloqning turli qavatlarining piramida 
simon hujayralarini kattaligi har xil va turli funksional ahamiyatga 
ega bo‘ladi. Mayda hujayralar oraliq neyronlar bo‘lib, ularning 
akson lari bitta yarim sharlarni (assotsiativ neyronlar) yoki ikkita 
yarim sharlar ning (komissural neyronlar) turli sohalarini bir-biri 
bilan bog‘laydi. Ushbu hujayralar po‘stloqning barcha qavatlarida 
turli miqdorda uchraydi. Ular odam miyasi katta yarim 
sharlarining po‘stlog‘ida avniqsa ko‘p. Yirik piramidasimon 
neyronlarning aksonlari impulslarni miya o ‘zagi va orqa miyaning 
tegishli markazlariga uzatuvchi piramida yo‘llarini hosil qilishda 
ishtirok etadi. Po‘stloqning turli shakl va kattalikdagi neyronlari 
ma’lum tartibda, chegaralari uncha'aniq bo‘lmagan qavatlar hosil 
qilib joylashib, po‘stloqning sitoarxitektonikasini hosi! qiladi. Har 
bir qavatda hujayralarning qaysidir bir turi nisbatan ko‘proq 
bo‘ladi. Po‘stloqning harakatlantiruvchi sohasida, shartli ravishda, 
asosiy 6 qavat farq qilinadi: 
I 
-molekulyar qavat(lamina 
molecuiaris); II- tashqi donador qavat (lamina granularis externa);
III-piramidasimon neyronlar qavati (lamina piramidalis); IV-ichki
donador qavat (lamina granularis interna); V-ganglionar 
qavat(lamina ganglionaris); Vl-polim orf hujayralar qavati(lamina 
multiformis) (rasm 9.10).
Embrional rivojlanish davrida, yuqorida aytib o ‘tilganidek, 
birinchi bo‘lib 6-oyda I va VI qavatlar differensiallashadi, II, III,
325

---

chalarini tutib turuvchi molekulyar qavatning glia] tolalarini.