«G‘isht teruvchi» kasbi bo‘yicha o‘quv-uslubiy qo‘llanma toshkent-2021 kirish

2-rasm. G‘ishtin terim elementlari.
1-g‘ishtlar bo‘yiga yotqizib terilgan sirtqi yuza (versta) qator;
2-g‘ishtlar ko‘ndalangiga yotqizib terilgan sirtqi yuza (versta) qator;
3-ko‘ndalang vertikal chok;
4-bo‘ylama vertikal chok;
5-gorizontal choklar;
6-to‘ldirma qator (zabutovka)

3.G‘isht terish usullari

Yuqori sifatli g‘isht terish ishlari katta tajribaga ega bo‘lgan mutaxassislar tomonidan amalga oshirilishi lozim. G‘ishtlarni yotqizishda, maksimal qalinligi 15 mm dan oshmasligi kerak bo‘lgan bo‘g‘inlarning qalinligini kuzatish kerak.
G‘isht devorlarini yotqizish qobiliyatiga shubha qiladigan odamlarga, birinchi navbatda, nazariya bilan tanishish va shundan keyingina amaliyotni boshlash tavsiya etiladi. Devorlarni qurish jarayonida xatolarga yo‘l qo‘ymaslik uchun g‘isht qo‘yish ketma-ketligi qoidalariga rioya qilish muhimdir.

G‘ishtlarni terish usullari qorishmaning plastiklik darajasiga, devor sirtining sifatiga qo‘yiladigan talablarga qarab tanlanadi va g‘isht teruvchi ustaning ish unumiga ta’sir etadi.

G
‘ishtlarni «siqib» terish usuli qo‘llanilganda dag‘al qorishmadan foydalaniladi, chunki bunda devor yuziga qaratilgan qatorlardagi choklar zich to‘ldirilgan bo‘lishi lozim (3-rasm).

G‘isht terish jarayoni quyidagi operatsiyalarni o‘z ichiga oladi:

• 
  yotqizilgan qorishmani kurakcha bilan tekislab, bir necha g‘isht uchun to‘shama qatlam tayyorlanadi, bu qatlam devor chetidan 1 sm qochirib yotqizilishi lozim;
  
• 
  qorishma yotqizilgan g‘ishtning vertikal qirrasiga kurakchaning yoni bilan kurab to‘planadi;
  
• 
  g‘isht qorishmaning ustiga chap qo‘lda yotqizilib, ilgari yotqizilgan g‘ishtga taqaladi, kurakcha o‘ng qo‘l bilan yuqoriga tortiladi;
  
• 
  yotqizilgan g‘ishtni qo‘l bilan bosib yoki kurakchaning dastasi bilan sekin-sekin urib qorishma qatlamiga cho‘ktiriladi;
  
• 
  bir necha g‘isht yotqizilgach, choklardan sitilib chiqqan ortiqcha qorishma kurakcha bilan sidirib olinadi