Гипоталамо-гипофизар тизим касалликлари: Нормада ва патологияда



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/67
Sana14.06.2022
Hajmi0,86 Mb.
#668053
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   67
Bog'liq
дедов узбеча

Гипоталамо-гипофизар
- буйрак усти бези системаси. III-IV даражали семизлик бўлган 
кишиларда кортикотропин ва кортизол секрециясининг суткалик ритми бузилади. Жумладан, 
АКТГ ва кортизол миқдори эрталабки соатларда нормада, кечки пайтда эса нормадан юқори ёки 
паст бўлиши кузатилади (Иценко-Кушинг касаллиги ва б.). 
Гипоталамо-гипофизар - тиреоид система қалқонсимон безнинг функционал ҳолатини 
ўрганишга асосланган ишлар кўпчилик олимлар томонидан амалга оширилган, чунки тиреоид 
гормонлар ёғ алмашинувида муҳим ўрин эгаллайди. Шунингдек, семизликни даволашда 
тиреоид гормон препаратларини қўллаш масаласи устида ҳам тортишувлар давом этиб 
келмоқда. Айрим олимлар фикрича, семизликда тиреоид гормонларга сезгирлик периферик 
системада сусаяди, бунга сабаб эса рецепторлар сони камайишидир, натижада нисбий тиреоид 
етишмовчилиги келиб чиқади ва бундай беморларда гипотиреоз ривожланади. 
Таснифланиши (классификация) 
Семизлик - полиэтиологик ҳолатлар жумласига киради. £озирги вақтгача семизликнинг 
ягона таснифи қабул қилинмаган. 
I. Амалий мақсадда қуйидаги турлар фарқланади: 
-алиментар-конституционал 
- гипоталамик 
- эндокрин семизлик 
1. Алиментар-конституционал семизлик оилавий характерга эга бўлиб, асосан кўп 
овқатланиш, овқатланиш режими бузилиши, етарли жисмоний иш билан шуғулланмаслик 
натижасида ривожланади. 


2. Гипоталамик семизлик - гипоталамус (асосан вентромедиал ядролар) шикастланишида 
кузатилиб, касалликнинг клиник белгиларини белгилаб берувчи ва гипоталамус 
функцияларининг бузилиши билан характерланади. 
3. Эндокрин семизлик - эндокрин безларнинг бирламчи патологияси симптоми бўлиб 
ҳисобланади (гиперкортицизм, гипотиреоз, гипогонадизм, инсулинома). 
II. Ёғ тўқимасининг тарқалганлигига қараб қуйидаги турлари фарқланади: 
- андроид 
- гиноид 
- аралаш. 
III. Анатомик таснифланиши: 
- гиперпластик (ёғ ҳужайралари сонининг кўпайиши ҳисобига) 
- ёғ ҳужайраларининг гиперплазияси. 
И.И. Дедов таснифи ҳам мавжуд: 
1. Бирламчи семизлик 
1.1. Алиментар-конституционал (экзоген-конституционал) 
1.1.1 Гиноид (пастки тип). 
1.1.2. Андроид (абдоминал, висцерал, юқори тип) 
1.1.2.1. Метаболик синдромнинг алоҳида компонентлари билан; 
1.1.2.2. Метаболик синдромнинг тўлиқ симптоматикаси билан; 
1.1.3. Овқатланиш ҳулқининг кескин бузилиши билан; 
1.1.3.1. Тунги овқатланиш синдроми 
1.1.3.2. Мавсумий аффектив ўзгаришлар 
1.1.3.3. Стрессга гиперфагик реакция билан жавоб бериш; 
1.1.4. Пиквик синдроми билан 
1.1.5. Иккиламчи тухумдонлар поликистози билан 
1.1.6. Тунги апноэ синдроми билан 
1.1.7. Пубертат-балоғат диспитуитаризми билан 
1.1.8. Аралаш. 
2. Симптоматик (иккиламчи) семизлик 
2.1. Аниқ генетик дефект билан 
2.1.1. Полиорган зарарланиш билан кечувчи генетик синдромлар таркибида. 
2.1.2. Ёғ алмашинувини бошқарувчи генетик дефектлар билан; 
2.2. Церебрал (адипозогениталдистрофия, Бабинский-Пехкранц-Фрелик симптоми). 
2.2.1. Бош мия ва бошқа церебрал структуралар ўсмалари. 
2.2.2. Инфекцион касалликлар ва системали зарарланишнинг диссеминацияси. 
2.2.3. Гипофизнинг гормонал-ноактив ўсмалари, "Бўш турк эгари" синдроми, "ёлғон ўсма" 
синдроми. 
2.2.4. Рухий касалликлар фонида 
2.3. Эндокрин 
2.3.1. Гипотиреоид 
2.3.2. Гипоовариал 
2.3.3. Гипоталамо-гипофизар система касалликлари 
2.3.4. Буйрак усти бези касалликларида. 
Клиника
. Беморларнинг шикоятлари касаллик ривожланиши, давомийлиги ва семизлик 
турига, шунингдек ёндош касалликлар бор-йўқлигига боғлиқ. Семизлик ривожланиши тана вазни 
индексига (ИМТ), ёғ тўқимасининг топографиясига, ташқи муҳит факторларига ва наслий 
мойилликка боғлиқ. Семизлик ривожланиши инсулинга мухтож бўлмаган қандли диабет, 
дислипидемия, атеросклероз, подагра, тухумдонлар поликистози синдроми, артериал 
гипертензия, 
гиперурикемия, 
фертилликни 
бузилишлари, 
уйқудаги 
(тунги) 
апноэ, 
гиповентиляцион синдром ва онкологик касалликлар (аёлларда бачадон бўйни саратони, 
тухумдонлар ва сут безлари саратони, эркакларда простата бези ва тўғри ичак саратони) билан 
ёндош келиши мумкин. 
Семизлик "метаболик синдром" ёки "Х синдром" нинг бир қисми ҳисобланиб, бу 
синдромни яна бошқача қилиб "ўлим квартети" деб юритишади (юқори тип семизлик, углеводга 
толерантликнинг бузилиши, гиперлипидемия, артериал гипертензия). Синдромнинг бошқа 
компонентларига гиперурекимия, атеросклероз, ЮИК, қД киради. 

Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish