Giperfaol bolaga ta’lim berishda nimaga ahamiyat qaratish kerak?

Giperfaol bolaga ta’lim berishda nimaga

ahamiyat qaratish kerak?

«Giper» so‘zi grek tilida me’yordan ortiqlik ma’nosini anglatadi. Giperfaollik bolalarda diqqatning tarqoqligi, chalg‘itishlarga moyillik, o‘ta harakatchanlikda namoyon bo‘ladigan   yosh rivojlanishiga xos   bo‘lmagan me’yorlarning buzilishi   hisoblanadi. Pedagogik, psixologik   adabiyotlarda, xalq orasida bunday bolalarga nisbatan «sho‘x», «o‘ta harakatchan», «cheksiz quvvat manbai», «tinib-tinchimas», «o‘t-olov», «vulqon» kabi atamalar qo‘llaniladi. Mutaxassislarning fikricha, dunyo miqyosida ko‘pchilik bolalar giperfaollikdan aziyat chekishadi va ularning soni so‘nggi yillarda tobora ortib bormoqda. Giperfaollik nafaqat bolalarning o‘zlariga, balki ularning atrofidagilar: ota-onasi, oila a’zolari, sinfdoshlari va o‘qituvchilariga ham bir qator qiyinchiliklar tug‘diradi. Bunday bolalarga o‘z vaqtida yordam berish zarur, aks holda bolada jamiyat talablariga zid xatti-harakatlar yoki psixologik og‘ishlar ro‘y berishi mumkin. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra kichik yoshdagi qonunbuzarlarning aksariyati giperfaol bolalardir.

  Giperfaollik nima? Biz kattalar giperfaol go‘dakning ijtimoiylashuviga yordam   berish uchun o‘z faoliyatimizda qanday o‘zgarishlar qilishimiz kerak?

Giperfaollik deganda, qo‘zg‘alish tormozlanishdan kuchliroq bo‘lgan, o‘ta darajadagi jismoniy va aqliy faollik tushuniladi. Shifokorlar taxminicha, giperfaollik miyaning testlar yordamida aniqlash mumkin bo‘lmagan, sezilarsiz darajadagi shikastlanishidir. Meditsina nuqtai nazaridan diqqatning tarqoqligi bilan   bog‘liq giperfaollik — maktabgacha va kichik maktab yoshidagi bolalarning xulqida buzilish va ta’lim jarayonida qiyinchiliklarni yuzaga keltiruvchi eng ko‘p tarqalgan sabab hisoblanadi. Shuning uchun bu haqda bilish faqat bolalar nevrologlari va psixologlari uchun emas, balki pediatr va oilaviy shifokorlar, bola tarbiyasiga mas’ul bo‘lgan barcha mutaxassislar, ota-onalar uchun ham zarurdir.