Giltuproqli sement ishlab chiqarish texnologiyasi

Faol mineral va moslashtiruvchi qo‘shilmalar.Sement ishlab chiqarishda, uning xossalarini moslashtirish hamda sement klinkerini tejash maqsadida uni to`yish jarayonida Qozog‘istondan keltiriladigan fosfor toshqoli va temir oksidi kabi faol qo‘shilmalarni respublikamizning o‘zidan izlash va almashtirish borasida katta ilmiy-amaliy ishlar qilindi.

Fosfor toshqoli o‘rniga barcha sement zavodlarida qizdirib olingan faol mineral qo‘shilmalar ishlab chiqaruvchi uskunalar ishga tushirildi. Shuningdek, Jigariston konidan yiliga 80– 200 tonna miqdorda olinadigan tabiiy kuygan tuproq – gliej hamda issiq qozonlardan chiqadigan kul toshqoli va kul changi kabi faol qo‘shilmalar Qozog‘iston fosfor toshqoli o‘rnida ishlatila boshlandi. Faol temir oksidi ko‘p bo‘lgan pirit qurumi o‘rniga olimlarimiz Olmaliq tog‘-metallurgiya, Bekobod metallurgiya kombinatlarining chiqindilarini hamda Jizzax viloyatida joylashgan temir miqdori ko‘p bo‘lgan CHimqo‘rg‘on gematit rudasi, Qo‘ytosh temir koni mahsulotlarini qo‘llashni tavsiya etdilar.

Respublikada chiqariladigan barcha sementlarga 20 %gacha faol qo‘shilmalar qo‘shilgan. Asbestsement va maxsus inshootlar uchun ishlatiladigan sementlarga faol qo‘shilmalar ishlatilmaydi sement klinkeri tuyishda Angren loyidan tayyorlangan faol qo‘shilmalardan 40 %gacha qo‘shish mumkin. Bunda sement markasi pasaymaydi.

«O‘zqurilishashyo LITI» AU olimlari kam klinkerli sementlar ishlab chiqarish texnologiyasini tavsiya etishdi. Sement klinkerini tuyishda 60–75 %gacha faol mineral qo‘shilma va faollashtiruvchilar ishlatiladi. Bir tonna sement klinkeridan 2,5 dan 4 tonnagacha sement olish mumkin. Bunday sementdan 200 markagacha beton olsa bo‘ladi.