Gigiyena fani boyicha oquv uslubiy majmua

Na’matak damlamasida askorbin kislotani soddalashtirgan usulda aniqlash

10. 
    12 ml na’matak damlamasining tarkibidagi vitamin S ning faolligiga qarab 2% -li xlorid kislota eritmasida 5-10 karra suyultiriladi. Olingan eritmani (1-2 ml) yassi tubli qolipga solinadi. Qolipga esa undan oldin 2 % li 1 ml xlorid kislota va shuncha disterlangan suv quyilgan qolipdagi eritmasini aralashtirib 0.5-1 daqiqa maboynida rangsizlanmaydigan och pushti rangga kirguncha
    

0. 
   001 ni -2.6 dixlorofenalindifenol eritmasi (Tilmans reaktivi) bilan titrlaymiz.
   

Askorbin kislota miqdori quyidagi formula yordamida hisoblanadi

X =A x K x V - 0.88 x 100 mg % bu erda R

X- milligramm %lardagi askorbin kislotaning miqdori.

A- titrlash uchun sarflangan 0.001 ni 2; 6 dixlorofenolindifenolning o‘rtacha miqdori.

K-2.6 dixlorofinolindifenol eritmasining titriga to‘g‘rilash koeffitsienti.

0. 
   88 -1 ml. 0.001 ni 2;.6 dixlorofinodifenolga muvofiq keltirilgan askorbin kislotaning ml.dagi miqdori .
   

100-askorbin kislotaning %lariga o‘tkazish uchun hisoblash soni

R-aniqlash uchun olingan na’matakning gr. miqdori

a-titrlash uchun olingan filtrning miqdori (ml)

2% li NS bilan suyultirilgan filtrning miqdori. Gipovitaminozli holat organizmni yuqumli kasalliklarga tez beriladigan qilib qo‘yiladi. Hozirgi davrda qish va bahor fasllaridagi gripp kasalligining epidemiya holida tarqalishini organizmning “S vitaminiga” chanqoqligi etishmasligi bilan ifodalanishi mumkin. Shuning uchun shu fasllarda organizmning “S” vitamini bilan ta’minlanganligini nazorat qilib turish katta ahamiyatga ega.

Ovqatdan zaharlanish turlari: mikrobli (toksikoinfeksiyalar, toksikozlar), mikrobga aloqador bo‘lmagan (zaharli mahsulotlardan zaharlanish, vaqtincha zaharli bo‘lgan mahsulotlardan zaharlanish), sababi aniqlanmagan zaharlanish (alimentar mioglobinuriya).

Toksiinfeksiyalar-deb, tirik mikroblar ko‘p miqdorda tushgan ovqatni iste’miol qilish natijasida to‘satdan paydo bo‘lib o‘tkir yoki o‘rtacha kechadigan kasalliklarga aytiladi.

Zaharlanish sabablari: shartli patogen ichak tayoqchasi va protey bakteriyasi, enterokokklar, sporali anaeroblar va boshqalar.

Klinikasi. Enteropatogen ichak tayoqchalari va protey qo‘zg‘atadigan kasalliklarning yashirin davri odatda 4-24 soat davom etadi va organizmga tushgan ichak tayoqchalari va proteyning miqdoriga bog‘liq (1 gr mahsulotda 100 milliardgacha ko‘payishi mumkin). Bunda yashirin davr 2-4 soatgacha qisqaradi. Kasallik birdan boshlanadi: ko‘ngil ayniydi, bosh aylanadi, xarorat 37-39°Sgacha ko‘tariladi, qorin tutib-tutib g‘ijimlab og‘riydi, kuchli ich ketadi, ba’zan teriga nim pushtirang toshmalar toshadi. Ko‘pincha oyoq mushaklari tortishib og‘riydi. Sog‘ayish davri 2-4 kun davom etadi.

Mikrobning bu turi ko‘proq go‘shtli, qiymali taomlarga: kotletlar, go‘shtli blinchiklar, flotcha makaronlar xamda salartlarga ko‘p miqdorda tushadi.

Profilaktikasi

0. 
   Oziq-ovqatmahsulotlarini olib keladigan xodimlar shahsiy gigiyena qoidalariga amal qilishi
   

kerak.

0. 
   Oziq- ovqat mahsulotlari tayyorlanadigan uskunalar va anjomlarni yuvish va tozalash lozim
   
1. 
   Umumiy ovqatlanish va oziq-ovqat mahsulotlarining yig‘ilib qolishiga yo‘l qo‘ymaslik
   

kerak.

0. 
   Toksiinfeksiyaning oldini olish uchun hayvonlarni so‘yishda va fermalarda sanitariya- veterenariya nazorati o‘rnatiladi.
   
1. 
   Oziq-ovqat ob’ektlarining xizmatchilarini tibbiy tekshiruvidan o‘tkazish va ular batsilla emasligini tekshirib ko‘rish shart.