Gigiyena fani boyicha oquv uslubiy majmua

Mavzuni asoslash

Havodagi SO₂ miqdorini aniqlash

1. Vinokurov usuli

Aniqlash usuli natriy karbonad tuzining kuchsiz eritmasining o‘ziga SO₂ yutib olish xususiyatiga asoslangan va ishqorning kuchsizlanishini xlorid kislotasining 0.1 n eritmasi ta’sirida titrlash bilan aniqlanadi.

Aniqlash yo‘li.

Tekshiriluvchi havodan kuyish usuli bilan namuna olinadi va yaxshi berkitilgan idishga olingan havo namunasiga 10.0 ml. eritmasidan quyiladi va 2-3 tomchi fenol-ftalen reaktivi tomiziladi. Natijada och pushti rang hosil bo‘ladi. Idishni har 10-15 minut mobaynida yaxshilab chayqatilib turiladi. Bir soatdan so‘ng xlorid kislotasining eritmasi bilan eritma rangsizlanib ketgunga qadar titrlanadi (Tr). Ishqorning boshlang‘ich titrini topish uchun boshqa kolbada 10 ml. eritmasiga 2-3 tomchi fenol-ftalein tomizib havo bilan aralashtirmay titrlanadi (Tr).Titrlash o‘rtasidagi farq ishkoriy eritmasining tekshriluvchi havo tarkibidagi SO₂ ni biriktirib olinishi natijasi hisoblanadi. Ishqoriy eritma shunday tayyorlanganki, uning har bir ml. miqdori 0.044 mg SO₂ ni o‘ziga biriktirib oladi.

Hisoblash quyidagi formula orqali aniqlanadi.

X= (Tr-Tb) x 0,044 x 1000 mg SO2 / litr U

bu yerda:

U-tekshirish uchun olingan havoning hajmi. Uni normal holga keltirish uchun:

U= Uo x 273 x 3 (273 + Uo) 760

Bu erda Uo-normal holga keltiruvchi havoning miqdori

U-tekshirish uchun olingan havoning hajmi

273-absolyut 0;

V-barometrik bosim (aniqlash vaqtida)

T-havo harorati

760-normal atmosfera bosimi

Olingan natijani nisbiy birliklarda ifodalash uchun qaytadan hisob-kitob qilish lozim, chunki 1 mg SO₂ 0.508 mg hajmini egallashini hisobga olsak, olingan natija promillilarida (%) belgilanadi. X= a x 0.508 ml 1 mg