M a ’lu m k i , tu rli c h u q u r l i k d a jo y la s h g a n j i n s l a r o ‘z ustidagi q a t l a m o g ’irligi
t a ’sirida d o i m o z o ‘r iq q a n h o l d a b o 'l a d i . T u n n e l o 't k a z i l g a n d a n
key in u n d a g i
to g ' j i n s l a r i n i n g z o T i q i s h h o l a t i o ' z g a r a d i , y a ’ni t a ’s ir k u c h l a r i b o s h q a c h a
t a q s im l a n a d i . M a n a s h u o 'z g a ris h natija sida t u n n e l q o p l a m a s i g a h a m m a ’lum
b o s i m t o ' g ' r i k elad i. T o g ' j i n s l a r i n i n g a n a s h u b o s i m i
to g ‘ bosim i
d e b a t ala d i.
T o g ' b o s i m i n i n g o 'z g a r i s h q o n u n l a r i n i o ' r g a n i s h va u n i
h i s o b q ila bilish
t u n n e l q u r i s h a m a l i y o t i d a m u h i m a h a m i y a t g a ega.
T o g ' b o s i m i u c h xil b o ' l a d i : 1) y u q o r i d a n p a s tg a y o ' n a l g a n v e rtik a l
b o s i m ; 2) g o r i z o n t g a b u r c h a k h o s il q ili b y o ' n a l g a n k o ' n d a l a n g b o s i m ;
3 ) t u n n e l o ' q i b o ' y l a b y o ' n a l g a n b o ' y l a m a b o s im .
Y u q o r i d a n p a s tg a t o m o n y o ' n a l g a n v ertik al b o s i m e n g k a t t a q i y m a t g a
eg a b o ' l i b , t u n n e l n i n g te p a s i s h u k u c h g a h is o b q i l i n a d i . T u n n e l n i n g y o n
d e v o r la ri n i h i s o b l a s h d a y o n t o m o n d a n t a ’sir q i l u v c h i k u c h i n o b a t g a o lin a d i.
P ro f. М . M . P r o t o d a k o n o v t o g ' j i n s la r i a y r i m p a r c h a l a r d a n i b o r a t d e b
f a r a z q ilib , t o g ' b o s i m i n i h i s o b l a s h d a e la s t ik j i n s l a r n a z a r i y a s i d a n f o y d a -
l a n i s h n i ta v s iy a q ila d i.
G i d r a v l i k rejim g a k o 'r a t u n n e l l a r b o s im li v a b o s im s iz b o 'l a d i . A g a r t u n n e l
k o ' n d a l a n g k es im i su v g a t o 'l i b o q s a , u — b o s im li, t o ' l m a s d a n o q s a , b o s im s iz
d e yiladi. B o s im s iz t u n n e l l a r d a s u v n i n g c h u q u r l i g i t u n n e l b a l a n d l i g i n i n g 0 ,8 5
q i s m i d a n o r t m a s l i g i s h a rt . T u n n e l d a g i suv s a t h i b i l a n u n i n g t e p a s i o ra s id a g i
m a s o f a 0 , 4 m d a n k a m b o ' l m a s l i g i k e r a k . T u n n e l d a b a j a r i l a d i g a n ish
s h a r o i t l a r i t u n n e l b a l a n d l i g i n i n g 1,8 m v a e n i n i n g 1,5 m d a n k a m
b o 'l m a s l i g i n i t a l a b q ila d i. B o s im s iz t u n n e l a r d a s u v n i n g te zlig i 1,5— 2 ,5 m /
s b o s i m l i t u n n e l l a r d a e s a 2 —4 0 m / s q a b u l q ili n a d i.
B o s im s iz t u n n e l k o ' n d a l a n g k e s im la ri 2 . 6 0 - r a s m d a k o 'r s a t i l g a n .
2.60-rasm.
Download
Do'stlaringiz bilan baham: