P astk i t o m o n g a k e n g a y a d i g a n t u n n e l l a r ic h k i q o p l a m a s i g a k a t t a t o g 1
b o s im i va y o n t o m o n d a n u n c h a k a t t a b o M m a g a n t o g 1 b o s i m i t a ’s ir
qilad i
( 2 .6 0 - t / ra s m ) .
T u n n e l l a r ichki t o m o n d a n m u s t a h k a m l a n i s h i za ru r. F a q a t t u n n e l b a r q a r o r
va suv o ' t k a z m a y d i g a n j i n s l a r d a n o ‘tg a n v a q t l a r d a g i n a , u ic h k i t o m o n d a n
m u s t a h k a m l a n m a y d i . O d a t d a , ichki q o p l a m a t o s h , b e t o n va t e m i r - b e t o n d a n
q ili n a d i. U n d a g i s u v n i n g b o s i m i , g r u n t ta rk i b i va m a v ju d
ish q u r o l l a r i g a
q a r a b t u n n e l n i n g ic hi y u q o r i d a a y t ilg a n q u rilis h m a t e r i a l l a r i n i n g b iri b ila n
q o p l a n a d i . Y e r o sti s u v la ri agressiv boMsa, t u n n e l t o s h b i l a n q o p l a n m a y d i .
T u n n e l n i n g ic h k i d e v o r la ri t o s h b i l a n q o p l a n g a n i d a q o p l a m a u sti s e m e n t
b i l a n su v a la d i . O T t a c h a m u s t a h k a m l i k d a g i g r u n t l a r d a n o ' t g a n t u n n e l n i n g
ic h k i d e v o rla ri b e t o n b ila n m u s t a h k a m l a n a d i . B u n d a y v a q t l a r d a q o ' s h i m c h a
r a v i s h d a b e t o n d a m a x s u s q u r i l g a n t e s h i k l a r o r q a l i , b e t o n b ila n t o g 1 j i n s i n i
y a xshi b ir la s h t i r i s h m a q s a d i d a s e m e n t e r i t m a s i in y e k s iy a q i l i n a d i , b e t o n
u s t i d a n y a n a y u q o r i sifatli s e m e n t b i l a n s u v a la d i . T u n n e l n i n g i c h k i q i s m la r i
i s h l a n a y o t g a n v a q t d a u n d a n suv o ' t i b k e t m a s lig ig a a l o h i d a a h a m i y a t b e r is h
z a r u r . T u n n e l n i n g s u v o M k a zm a siik q o b i l i y a t i n i o s h i r i s h u c h u n u m a x s u s
t a r k i b d a g i q o r i s h m a l a r b i l a n t o r k r e t q ilib s u v a l a n a d i .
B osim li t u n n e l l a r , a s o s a n , d o ir a v i y k o ' n d a l a n g kes im li qilib l o y ih a la n a d i.
T o g 1 ji n s l a r i n i n g m u s t a h k a m l i g i g a k o 'r a , b o s im li t u n n e l l a r m u s t a h k a m l o v c h i
( y u k t u s h m a y d i g a n ) va y u k k o ‘t a r u v c h i q o p l a m a l a r g a b o 'l i n a d i .
B o s im li t u n n e l k o ' n d a l a n g k e s i m i n i n g p e r i m e t r i b o ' y l a b m u s t a h k a m
l o v c h i ( y u k t u s h m a y d i g a n ) q o p l a m a x u d d i b o s i m s i z t u n n e l l a r d a g i d e k
b ajarila d i. Y u k k o 't a r m a y d i g a n q o p l a m a l a r qalinligi h is o b q i l i n m a s d a n q a b u l
q ili n a d i. B u q o p l a m a l a r u c h u n b e t o n , s e p i l g a n b e t o n , t o r k r e t m a t e r i a l l a r
ish l a ti la d i.
B o s im li t u n n e l l a r y u k k o 't a r u v c h i q o p l a m a l a r i b ir q a t l a m l i ,
ikki q a t la m li,
b a ’zi b i r h o l l a r d a u c h q a t l a m l i q a b u l q ili n a d i.
B ir q a t l a m l i y u k k o ' t a r u v c h i q o p l a m a l a r u c h u n b e t o n , s e p i l g a n b e t o n ,
t e m i r - b e t o n va t o r k r e t m a t e r i a l l a r i is h l a ti la d i. B ir q a t l a m l i m o n o l i t b e t o n l i
q o p l a m a l a r (
2
.
6 1 -0
r a s m ) suv ic h k i b o s i m i 60 m g a c h a , t o g ' ji n s l a r i d a g i
b o s i m i u n c h a k a t t a b o ' l m a g a n d a qoM laniladi.
I c h k i q o p l a m a q a lin lig i h i s o b l a r a s o s i d a q a b u l q i l i n a d i . B ir q a t l a m l i
m o n o l i t t e m i r - b e t o n ic h k i q o p l a m a l a r k a t ta to g ' b o s im li y u m s h o q g r u n t l a r d a
va ichki suv b o s im i 30 m d a n k a t t a b o 'l g a n d a qoMlaniladi. B u n d a y q o p l a m a l a r
q a l in lig i b e t o n q o p l a m a l a r g a n i s b a t a n k a m . U l a r n i n g q a l i n l i g i b e t o n n i
c h o 'z i l i s h i n i h i s o b g a o l g a n h o l d a h i s o b l a r a s o s i d a q a b u l q i l i n a d i . B e t o n va
t e m i r - b e t o n q o p l a m a l a r i suv o 't k a z m a s l i g i n i o s h ir is h m a q s a d i d a u l a r n i n g
ic h k i y u z i m e t a l l t o ' r t o r k r e t b i l a n su v a la d i . Y i g ' m a b i r q a t l a m l i q o p l a m a l a r
u c h u n t a y y o r a l o h i d a e l e m e n t l a r d a n f o y d a la n ila d i. Y i g 'm a e l e m e n t l a r b e t o n ,
t e m i r - b e t o n va b a ’zi b i r h o l l a r d a m e t a l l d a n t a y y o r l a n a d i .
Y u k k o ' t a r u v c h i ikki q a t l a m l i q o p l a m a l a r suv b o s i m i y u q o r i b o M g a n d a
qoM laniladi. U l a r b ir -b i ri g a b ir la s h g a n ikki ta s h q i v a ic h k i h a l q a l a r d a n ta sh k il
149
t o p a d i ( 2 .6 1 - 6 r a s m ) . T a s h q i h a l q a q u rilis h d a v r i d a t a s h q i b o s i m n i — t o g ‘
b o s i m i n i o ‘z ig a q a b u l q ila d i. U m o n o l i t b e t o n d a n b a r p o e t ila d i. T a s h q i
h a l q a g a b i r t o m o n l a m a t o g 1 b o s i m i t a ’sir q ils a va ic h k i suv b o s i m i 100 m
d a n o r t i q b o ‘lsa, u n i m o n o l i t t e m i r - b e t o n d a n , ic h k i h a l q a t e m i r - b e t o n d a n
ta y y o r l a n a d i . T u n n e l l a r y u m s h o q j i n s l a r d a n o ' t g a n d a v a ic h k i b o s i m 100 m
d a n o r t i q b o ' l g a n d a , ic h k i q o p l a m a p o ' l a t list b i l a n q o p l a n a d i .
B o s im li t u n n e l l a r n i n g ic h k i b o s i m i 50 m d a n o r t i q b o ' l s a , o l d i n d a n
k u c h a y tir ilg a n q o p l a m a l a r
qoM la niladi, b u n d a
m a te ria lla r teja la d i
va is hlash
m u d d a t i k a m a y a d i . B osim li t u n n e l l a r o l d i n d a n k u c h a y tir ilg a n q o p l a m a l a r i n i
b a r p o e t is h u c h t a u su l b ila n o lib b o r ila d i.
B irin c h i u s u l d a q o p l a m a l a r n i o l d i n d a n siqish qalinligi 3 — 5 s m li d o irav iy
ti r q i s h d a n k a t ta b o s i m o s t i d a q o r i s h m a y u b o rila d i. B u usul y i g 'm a va m o n o l i t
q o p l a m a l a r d a q o M laniladi ( 2 . 6 1-d,
e
ra s m ) .
I k k i n c h i u su l q o p l a m a l a r n i m e x a n i k s i q i s h g a a s o s l a n g a n . S i q u v c h i
k u c h l a n i s h l a r p o ' l a t a r m a t u r a n i n g c h o 'z i l i s h i g a o l i b k elad i.
H a l q a s i m o n z v e n o l i k o ' r i n i s h d a g i o l d i n d a n k u c h a y t i r i l g a n q o p l a m a
z a v o d d a ta y y o rl a n a d i . S o 'n g r a t r a n s p o r t v o sitala rig a y u k la n ib , q u rilis h jo y ig a
o lib k e l i n a d i v a o ' m a t i l a d i . Q o p l a m a n i a r m a t u r a l a s h s x e m a s i 2 . 6 1 - / r a s m d a
k o 'r s a t i l g a n .
j\
nyeksiyaQsi
"ucTiun truETka"
leton j
T o rk ret
D ren aj
2.61-rasm.
Download
Do'stlaringiz bilan baham: