Geomorfologiya

Javoblar
8-variant
1. Geomorfologiya yunoncha “geo”-yer, “morfo”-qiyofa, shakl, “logos” - ta’limot, fan degan ma’noni anglatadi.Bu fan yer yuzasining relief shakli, tuzilishi, kelib chiqishi va rivojlanish qonuniyatlarini o`rganadi.
2. Yonbag`ir deb - Yer yuzasini ma’lum bir qismini enlama yuzaga nisbatan katta yoki kichik burchak ostida farqlanadigan joylar tushuniladi
3. Muzlik vodiysi yoki trog (nemischa “trog”-tog`ora degani) muzlikning harakati natijasida yer yuzasini o`zgartiradi, daryo vodiylarini o`yib, tagi yassi bir oz botiq o`ziga xos tog`orasimon shaklini hosil qilishi.
4.
5.Omegasimon, sandiqsimon, sinusoid…
6.Planetar, mego, makro, mezo, mikro, nano relief shakllari qiziq 7- qaysi ekan yoki botiq, pasttekislik, qir(yassi tog’), past tog’, o’rtacha tog’, o’rtacha baland tog’, baland tog’ nazarda tutilganmikin menimchas mana shu
7. Pod- cho`l tovoqchalari ko`p uchraydigan joy
8.Stalagmit-g’orlarda pastdan yuqoriga qarab o’sgan mineral hosilalar
Stalaktit-g’or shiplarida yuqoridan pastga qarab o’sgan mineral hosilalar
Stalaktat- stalagmite va stalaktitning qo’shilib ketilishidan hosil bo’lgan ustun
10-variant
1.Yonbag’ir qiyaligiga ko’ra: tik, qiya, o’rtacha qiyalikdagi, yassi, juda yassi
2. Kar- tog’ yonbag’irlaridagi kresloga o’xshash shakllar
3.Muhandislik geologiyasi
4. Muzlik vodiysi yoki trog (nemischa “trog”-tog`ora degani) muzlikning harakati natijasida yer yuzasini o`zgartiradi, daryo vodiylarini o`yib, tagi yassi bir oz botiq o`ziga xos tog`orasimon shaklini hosil qilishi
5. 1) to’yinish havzasi; 2) oqim maydoni
6.batolit dayka shtok
7.Tog’ jinsi
8.Stalagmit, stalaktit, stalagnat
1-variant
1.peneplen past-baland denudatsion tekislik
Pediplen . Pedimentlarni qo`shilishidan hosil bo`ladigan tekislik
2.Morfometriya, morfologiya, morfogenesiz
3. Morfostruktura - relyefning ikkinchi darajali shakllari bo`lib, hosil qiluvchilari endogen va ekzogen omillar hisoblanadi
4. . Baland qayir - yirik suv toshqinlari paytida suv tagida qoladigan vodiyning pastqam qismidir
5.Neptunist va plutonistlar
2-variant
1.Karr-taroqsimon joyaklar sistemasi
2.1) nival; 2) qutbiy; 3) arid; 4) gumid
3. Ag`darilma yoki qulash hodisasi-tog` jinslarining katta hajmdagi massasi qiyalik bo`ylab ag`darilib tushishi
To’planma-tog` jinslarining nurab, o`z ogirligi ta’sirida, tog` yonbag`irlarining pastki qismiga konussimon bo`lib to`planishi
4. Regressiv(cheklanma) eroziya- daryolarning relief shakllarini pastdan yuqoriga tomon yemirishi
5.Daryo terassasi- daryo vodiy yonbag`irlarining zinapoyaga (supaga) o`xshagan shakllari
6.Morena-muzlik olib kelib qoldirgan tog’ jinslari
7.Yura
8.Yonbag’ir turlari-to’g’ri zinapoyasimon qavariq botiq
9-variant
1.Geologiya litosferaning tarkibi, uning rivojlanishi va foydali qazilmalarning hosil bo’lish qonuniyatlari va geografik tarqalishi masalalarini o’rganadi
2.Jerlo-vulqon kanali
Krater-vulqon og’zi
3.past qayir va baland qayir
4.
7-variant
1.Gorst-yer yuzasinin ko’tarilgan qismi
Graben yer yuzasining cho’kkan qismi
2.Rivojlanayotgan, ochilib qolgan, jinslar to’planadigan, tugab borayotgan yonbag’ir
3.Relyef-shakli, tuzilishi, kelib chiqishi turlicha bo’lgan turli geologic davrlarda hosil bo’lgan yer yuzi qiyofasi
4. karst varonkasi tovoq yoki qozon shaklida bo`ladi, ularning tagida chuqur yoriqlar va kanallarni uchratish mumkin, bular orqali suv yerning chuqur qismiga o`tib ketadi, bu yoriqlar ponoralar yoki o`pqonli karstlar deb ataladi
5.Dyuna-shamol toʻplagan qum tepalari. Dengiz, daryo, koʻllarning toʻziydigan qumli sohillarida paydo boʻladi.
6.Surilma- tog` yon bag`irlaridagi bo’sh jinslarning o’z og`irligi ta’sirida qiyalik bo’ylab surilib tushishi
7. Zandra tekisliklari (islandcha “sand” -qum degani) flyuvioglyatsial jarayonlar, ya’ni muzliklar tagidan oqib chiqqan suvlar natijasida hosil bo`lgan va oxirgi morenalarning oldi tomonida bo`ladigan qumloq yoki shag’alli tekisliklar

5-variant

1.Kollyuviy-nuragan jinslarning og'irlik kuchi ta'sirida yonbag'ir bo'ylab pastga tushishi
2.Stratigrafiya
3.O’zan
4.Balandligi kengligidan kattabolgan sharsharalar, bunga misol Anxel sharsharasidir
5.Gidrolakkolit yoki bulgunyaxlar- suv harorati o’zgarishi natijasida hajmi kengayadi va o’zgarib turuvchi qatlamni shishirib, teshib chiqa olmasligidan yuqoriga ko’tarilishi oqibatida hosil bo’luvchi shakl
6. Jarlar – bo`sh va g`ovak tog` jinslari ustiga yoqqan yog`inlar va erigan qor ta’sirida, ko`p vaqtlar davomida yemirib, ba’zan juda uzun chuqurliklar hosil bo`lishi
7.Eol qozoni- Yer yuzasiga yaqin joylardagi bo’sh jinslarni shamol uchirib ketaishi natijasida uning o’rnida xovuzsimon relyef hosil bo’lishi
8. 2 xil bo’ladi: 1)monomineral; 2) polimineral
9. 2 guruhga endogen va ekzogen