Геометрик оптика. Геометрическая оптика

𝜃𝐶 дан кичик бўлган баъзи бир тушиш бурчагида, нурнинг бир қисми синади бошқа қисми эса икки муҳит чегарасида қайтади. Аммо, тушиш бурчаги 𝜃𝐶 дан каттароқ бўлган ҳол учун, Снеллиус қонунидан бизга маълум бўладики, яъни 𝑛2 < 𝑛1 бўлганида

• 𝜃𝐶 дан кичик бўлган баъзи бир тушиш бурчагида, нурнинг бир қисми синади бошқа қисми эса икки муҳит чегарасида қайтади. Аммо, тушиш бурчаги 𝜃𝐶 дан каттароқ бўлган ҳол учун, Снеллиус қонунидан бизга маълум бўладики, яъни 𝑛2 < 𝑛1 бўлганида
• sin𝜃2 = (sin𝜃1 * 𝑛1⁄𝑛2) ифоданинг қиймати 1.00 дан катта бўлади. Бурчакнинг синусини қиймати ҳеч қачон 1.00 дан катта бўлиши мумкин эмас. Бу ҳолда синувчи нур тулик қайтади. Бу ҳодисага ёруг`ликнинг тўла қайтиши деб аталади.

Фақат иккинчи муҳитнинг синдириш кўрсаткичи кичик бўлганида, икки муҳит чегарасига тушган нурларнинг тўла ички қайтиши ҳодисаси рўй беради. Яни 𝑛2 < 𝑛1 бўлганида, агар тушиш бурчаги 𝜃1 > 𝜃𝐶 бо`лса, худди 𝐿 нур каби ёруғлик нурлари тўла ички қайтади. Агар 𝜃1 < 𝜃𝐶 , 𝐼 ва 𝐽 каби ёруғлик нурларининг бир қисми қайтади ва қолган қисми синади.

• Фақат иккинчи муҳитнинг синдириш кўрсаткичи кичик бўлганида, икки муҳит чегарасига тушган нурларнинг тўла ички қайтиши ҳодисаси рўй беради. Яни 𝑛2 < 𝑛1 бўлганида, агар тушиш бурчаги 𝜃1 > 𝜃𝐶 бо`лса, худди 𝐿 нур каби ёруғлик нурлари тўла ички қайтади. Агар 𝜃1 < 𝜃𝐶 , 𝐼 ва 𝐽 каби ёруғлик нурларининг бир қисми қайтади ва қолган қисми синади.

To’la ichki qaytish hodisasi yordamida bir muhitning absolyut sindirish ko’rsatkichi ma’lum bo’lsa, boshqa muhitning sindirish ko’rsatkichini aniqlashga asoslangan asbobga refraktometr deyiladi.

• To’la ichki qaytish hodisasi yordamida bir muhitning absolyut sindirish ko’rsatkichi ma’lum bo’lsa, boshqa muhitning sindirish ko’rsatkichini aniqlashga asoslangan asbobga refraktometr deyiladi.
• 1. Pulfrix refraktometri suyuq va qattiq shaffof jismlarning sindirish ko’rsatkichini aniqlaydi. Bunda prizmadan o’tgan nurlarning sinish burchagini o’lchab, modda sindirish ko’rsatkichi topiladi.
• 2. Abbe refraktometrining ishlash prinsipi yorug’likning sindirish ko’rsatkichlari turlicha bo’lgan ikki muhitning ajralish chegarasidan sodir bo’ladigan hodisalarga asoslangan.
• Refraktometrlar yordamida moddalar tarkibi, turli mahsulotlar sifatini nazorat qilishda, formasevtikada, oziq–ovqat sanoatida keng qo’llaniladi. Qattiq va suyuq moddalar agro va gidrodinamik tadqiqotlari yordamida ularning bir jinsliligi tekshiriladi.

Оптик толалар нурнинг тула ички кайтиш ходисасига асосланган булиб алокада, медетцинада ва фан ва турмушнинг куп жавхаларида ишлатилади.

• Оптик толалар нурнинг тула ички кайтиш ходисасига асосланган булиб алокада, медетцинада ва фан ва турмушнинг куп жавхаларида ишлатилади.
• Одатда, диаметри бир неча миллиметрдан ташкил топган ингичка шиша ёки пластик толалардан фойдаланилади. Слиндрсимон шаффоф толалар ўрамига – световод (ёруғлик ташувчи труба) ёки оптик толали кабел дейилади. Ёруғлик шаффоф тола бўйлаб тўла ички қайтиш орқали деярли сўнмасдан тарқалади.