Geografiyasi



Download 2,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet135/212
Sana31.12.2021
Hajmi2,74 Mb.
#245748
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   212
Bog'liq
Inson geografiyasi qollanma

NAFTAdir.  Mazkur  blok  aholisi  400  mln.  dan  ortiq  va  yirik  iqtisodiy  
imkoniyatga ega hududni o’z ichiga olgan. Bu mamlakatlarning  yillik mahsuloti 
va  ko’rsatgan  xizmati  3  trln.  dollardan  oshadi.  Dunyo  savdo  hajmida  bu 
mamlakatlar ulushi qariyib 20% ni tashkil etadi. 
NAFTA  dagi integratsiyalashuv  jarayonlari  AQSh, Kanada va Meksikadagi 
mavjud  texnologiyalar,  ishchi  kuchlari,  kapital  va  umumiy  mol-mahsulot 
bozoridagi  holatni  YeIga  a’zo  mamlakatlar  bozoriga  kiritishni  ham  o’z  ichiga 
oladi.  NAFTA  kelishuvining    eng  muhim  vositasi,  bu  –  unga  a’zo  uchala 
mamlakatdagi  mavjud  integratsiya  munosabatlarida  investitsion  barerlar  hamda 
integratsiya  bo’layotgan  mahsulotlar  savdosini  2010  yilgacha  zamonaviylashtirib 
borishdan iborat. 
NAFTA  kelgusida  «Merkosur»  (u  1991  yil  Argentina,  Braziliya,  Urugvay, 
Paragvay  o’rtasida  tashkil  topgan)  bloki  bilan  savdo-iqtisodiy  borada 
integratsiyalashuvga  ko’ra,  2020  yillarda  AQSh  uchun  asosiy  integratsion 
yo’nalish  hisoblangan–Osiyo-Tinch  okeani  hududi  (ATR)ning  «integratsion 
to’g’on»ini zabt etish mo’ljallangan. 
XX  asr  oxirlariga  kelib  integratsiyalar  jarayonining  asosiy  kuchi  Osiyo-
Tinch okeani (OTOH) hududida birlashdi. Ular o’zlarida mavjud gigant imkoniyat 
va  kuchlar  hamda  3,5  mlrd.ga    ega  bo’lgan  aholisi  bilan  katta  hududga  ega 
bo’lishdi.  Ushbu  hudud  hisobiga  hozirda  565  turdagi  dunyo  yalpi  ichki 
mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  va  jahon  eksporti  va  importining  45%lik  ulushi 
to’g’ri kelmoqda.  
Osiyo-Tinch  okeani  hududi  integratsion  jarayonlarining  o’ziga  xos 
xususiyatlari quyidagilardan iborat: 

  bu  integratsiyaga  iqtisodiyoti  rivojlangan  va  rivojlanayotgan  davlatlar 
jalb etiladi; 

  integratsiya jarayonlari hududidagi mamlakatlar firma va korporatsiyalari 
o’rtasida asosan makroiqtisodiy darajalarning yuqoriligi; 


146 
 

  integratsiya  jarayonlarining  maxsus  alohida  hududlarda  yuqori  darajada 
kechishi; 

  integratsion  jarayonlari  ham  yuqori  tayyorgarlikda  tashkil  etilmagan 
hududlarni rivojlantirishi; 

  mavjud integratsion guruhlarning aniq rasmiylashtirilmaganligidandir. 
Osiyo-Tinch okeani hududi bir qator subregional birlashmalar, ya’ni  Janubi-
Sharqiy  Osiyo  mamlakatlari  assotsiatsiyasi  (ASEAN).  Osiyo-Tinch  okeani 
iqtisodiy  hamjamiyati  tashkiloti  (ATEC)  –  Avstraliya,  Yangi  Zelandiya  erkin 
savdo  hududi,  Janubi-Tinch  okean  forumi  (YuTF),  Tinch  okeani  iqtisodiy  soveti 
(TES)dan tashkil topgan. 
Osiyo-Tinch  okeani  hududi  jarayonlarida  asosiy  rolni  Yaponiya  o’ynaydi. 
So’nggi  yillarda  uning  yoniga  «Osiyo  yo’lbars»lari  (Janubiy  Koreya,  Tayvan, 
Singapur,  Gonkong)  hamda  AQSh  va  Xitoy  qo’shildi.  Hozirda  integratsiya 
jarayonlari  faollashayotgan  yana  bir  birlashma  Janubiy-Sharqiy  Osiyo  (ASEAN) 
mamlakatlari  bo’lib,  u  1967  yilda  olti  mamlakat-Bruney,  Indoneziya,  Malayziya, 
Filippin, Singapur, Tailand negizida tashkil topgandi. 1995 yilga kelib, ular safiga 
Vьetnam ham qo’shildi. ASEAN mamlakatlari bir-biri bilan o’zaro yuqori darajada 
integratsiyalashuvga  kirishdilar  va  shu    bilan  birga  Yaponiya,  AQSh,  Janubiy 
Koreya, Tayvan va so’nggi yillarda Xitoy bilan ham bu aloqalarni kuchaytirgan. 
1989  yilda  tashkil  topgan  Osiyo-Tinch  okeani  iqtisodiy  hamjamiyati 

Download 2,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   212




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish