Географияси Тошкент 2006 Ўзбекистон Республикаси


Таянч атама ва тушунчалар



Download 1,5 Mb.
bet57/79
Sana27.05.2022
Hajmi1,5 Mb.
#610562
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   79
Bog'liq
O\'zbekiston tab.geog

Таянч атама ва тушунчалар: ўнғир тусли, сур тупроқ, тақирли қумли, чўл, бўз, қўнғир жигар ранг, оч қўнғир ўтлоқ, интразонал, шўрхок, экстраарид, азонал, ўтлоқ,ъ-ботқоқ, ўтлоқ ботқоқ, ярим гидроморф, гидроморф.
Сайёҳ олимлар: И.П.Герасимова
Савол ва топшириқлар:
1. Ўзбекистон ҳудудининг кенглик зонаси қандай қтупроқлардан ибора?
2 Тупроқларнинг ҳосил бўлишида қандай омиллар катта таъсир этади?
3 Ўзбекистоннинг асосий тупроқ турлари нечта гуруҳга бирлаштирилган?
4. Шўрхок тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг.


5. Суғориладиган тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг

6. Чўл тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг


7. Қўнғир тусли сур тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг
8. Қумли чўл тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг
9.Тақирли тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг
10. Тақир тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг
11. Ботқоқ тупроқлар тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг
12.Воҳа тупроқлар ҳақида тўлиқ маълумот беринг тупроқлари
13. Тоғ қуруқ даштлар, Альп минтақаси, аллювиал тупроқлар минтақасида қандпй маълумотга эгасиз?
14. Тупроқ ресурслари дегнада нима тушунасиз?


ЎЗБЕКИСТОН ЎСИМЛИКЛАРИ


13 ўсимликлар Харита
Ҳсимликлар расмларини топиш керак

Ўзбекистон ўсимлик дунёси жуда хилма-хил ва бой. Республикамиз ҳудудида 146 оилага мансуб 4148 ўсимлик тури мавжуд бўлиб, шундан 3000 тури ёввойи ҳолда ўсади, булардан 9% и фақат Ўзбекистонда учрайдиган эндемик ўсимликлардир.


Ўзбекистон флорасида Эрон, Афғонистон ва Ўрта денгиз бўйи мамлакатлари флорасининг вакиллари кўп учрайди. Шунингдек, шимолий қўшни ҳудудлар флорасининг айрим вакиллари мавжуд. Бошқа континентларнинг 500 га яқини ўсимликлари ҳам ўстирилмоқда.
Ўзбекистоннинг катта қисми қуруқ субтропик минтақада жойлашаган. Субтропик аломатлари ҳаво ҳарорати режимида аниқ кўринмагандек, унинг флорасида ҳам унча сезилмайди. Ўзбекистонда доимий яшил субтропик ўсимликлар йўқ. Бироқ бирмунча узоқ ва жазирама ёз баъзи тропик экинларни етиштиришга имкон яратади.
Маълумки, Ўзбекистон майдонининг катта эканлиги, ер юзасиниг ғарб ва шимоли-ғарбдан жануби-шарққа ҳамда шарққа томон кўтарила бориши натижасида шу йўналишда табиат ўзгариб, баландлик минтақаларини ҳосил қилади. Уларнинг ҳар бирида табиий шароити, рўй берадиган табиий географик жараёнлар бир-биридан фарқ қилади. Булар ўз навбатида ҳар бир зона ва минтақада ўзига хос ўсимлик қопламининг шакилланишига олиб келади.
Ўзбекистонда баландлик минтақаларининг вужудга келиши ва уларнинг сабаблари, улар билан боғлиқ бўлган қонуниятлар академик Қ.Зокиров томонидан 1955 йилда ўрганиб чиқилган. Олим Зарафшон тоғ тизмасидаги ўсимликларни узоқ йиллар давомида ўрганиш натижасида бу ерларни текисликдан баланд тоғларгача қуйидаги 4 та минтақага-чўл, адир, тоғ ва яйловга бўлиш мумкинлигини ва бу атамаларни бутун Ўзбекистон, ҳатто Ўрта Осиёнинг жануби-ғарбий қисми учун ҳам тадбиқ этиш мумкинлигини кўрсатади (9-жадвал). Академик Қ.Зокиров тавсия этган бу баландлик минтақаларининг ҳар бири ўзига хос иқлим, тупроқ қоплами, ўсимлик ва ҳайвонот дунёсига эга.
9-жадвал

Download 1,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish