Geografiya va ekologiya fakulteti ekologiya kafedrasi

Eritmaning vodorod ko’rsatkichi (pH) ayni eritmadagi vodorod ionlarining konsentratsiyalarining manfiy o’nli logarifmiga son jihatdan tengdir.

Masalan, agar [H-] ionlarining konsentratsiyasi bo’lsa, u holda va eritma muhiti kislotali bo’ladi, agar [H-] ionlarining konsentratsiyasi bo’lsa, u holda va eritma muhiti ishqoriy bo’ladi. suvli eritmalarda pH qiymati 0 dan 14 gacha bo’lgan oraliqda bo’ladi.
Eritma muhiti:
Kislotali, agar , pH<7 va pH qiymati qanchalik kichik bo’lsa, eritma kislotaliligi shunchalik katta bo’ladi.



10⁰ 10^-1 10^-2 10^-3 10^-4 10^-5 10^-6 10^-7 10^-8 10^-9 10^-10 10^-11 10^-12 10^-13 10^-14

Kislotalikning ortishi Ishqoriylikning ortishi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

pH neytral
kuchli kislota kuchsiz kislota ishqoriy kuchli ishqoriy










Neytral, agar , pH=7.
Ishqoriy, agar , pH>7 va pH qiymati qanchalik katta bo’lsa, eritmaning ishqoriyliligi shunchalik katta bo’ladi.
[H⁺] ionlarining konsentratsiyasi bilan pH qiymati va eritma muhiti orasidagi bog’liqlik jadvalda keltirilgan.
Elektrolitlarning suvdagi eritmalaridagi va reaksiya muhitini sifatiy jihatdan indikatorlar yordamida aniqlanadi.
Eritma pH bog’liq holda rangini qayta o’zgartiradigan moddalarga indikatorlar deyiladi.
Amalda eng ko’p foydalaniladigan indikatorlar:

1. 
   Lakmus – pH=5-8 intervallarda rangini o’zgartiradi;
   
2. 
   Fenolftalein – pH=8,2-10 intervallarda rangini o’zgartiradi;
   
3.