Гeoгрaфия

34-сабақ
34-сабақ
http://eduportal.uz

---

96
мекемелері халық, негізінен қай жерде көп болса, сол жерде құрылады. 
Бiрақ кез келген елді мекенінде барша қызмет көрсету мекемелерi 
бола бермейдi. Өйткені, бұл саланың қызметiне белгiлi мөлшерде 
сұраныс болуы шарт. Атап айтқанда, халқы аз, шағын қыстақтарда iрi 
мамандандырылған сауда кәсiпорындары жеткiлiктi нәтиже бермейдi.
Екiншiден, қызмет көрсету мекемелерін орналастыруда қызметке 
талаптың кезеңдігі де күрделі ықпал етеді. Кейбiр қызмет түрлеріне 
талап үздiксiз болады. Оларға тұрғын үй коммуналдық қызметі, 
мектепке дейiнгi және жалпы орта білім беретін мекемелері, сауда 
қызметi кiредi. Орташа мерзiм (бiр айда бiрнеше рет) пайдаланылатын 
қызмет түрлерi де бар, оларға шаштараз, әсемдiк үйi, химиялық тазалау 
қызметi, кинотеатр және басқалар кіреді. Одан басқа жыл бойында 
бір рет, тіпті, одан да аз пайдаланылатын қызмет түрлері де бар. Атап 
айтқанда, ұзақ мерзімге пайдаланылатын бұйымдарды сатып алу немесе 
оларды жөндеу, саяхаттық қызмет, мұражайға бару сияқтылар. 
Демек, қызмет көрсетудiң кезеңдiгiнен қызмет көрсету кәсi-
порындарын 
орналастыру қағидаттары
пайда болады.
Күнделiктi қызмет көрсету кәсiпорны үй немесе жұмыс орнының 
маңында болуы керек. Ұзақ мерзiм аралығында қажет болатын қызмет 
үшiн сапа мен қызметтің сан алуандығы маңызды. Автомобиль, теле-
визор сатып алу яки маман дәрiгер керек етіп, арнаулы осы салаға 
маманданған едәуір алыстағы мекемеге де барады.
Ақпараттарды тарату, сондай-ақ мемлекет экономикасын басқаруда 
байланыс қызметi
маңызды орынға ие болады.
Байланыс қызметi екі түрлі болады. 
Почта байланысы 
түрлі 
почта жөнелтулерін (хат, бандерол, сәлемдеме және басқаларды) 
қабылдау, жөнелту және жеткізіп беруді өз ішіне алады. Почта байла-
нысына ұқсас қызмет елімізде бұдан 2,5 мың жыл бұрын да болған. Ол 
дәуірлерде шабармандар патшаның жарлықтарын аймақ бастықтарына 
және бекіністегі хабарларды мемлекеттiң астанасына жеткiзiп тұрған. 
Екіншісі –