Гeoгрaфия

Тәуелсiздiктiң арқасында
Өзбекстан шет мемлекеттермен еркін 
байланыс орнату құқығына қол жеткізді. Тарихи қысқа мерзiмде 
оны ежелгi оңтүстiк көршiлерi Ауғанстан, Пәкістан, Иран және 
батыстан Түркия, шығыстан Қытай және басқа мемлекеттермен 
байланыстыратын құрлық және әуе жолдары ашылып, Өзбекстан 
экономикалық географиялық орнын жақсартып алды.
Әсіресе, Өзбекстанның «Бір белдеу, бір бағыт» жобасында қатысуы 
нәтижесінде көне Жібек жолының жағдайын қайта тіктеу, өңіраралық эконо-
микалық ынтымақтастықты дамыту, мемлекеттердің көлiк инфра құ рылымын 
біріктіру мүмкіндігі күшейді.
Кейде көршi мемлекеттердің аумағындағы мүмкiндiктер де мемлекеттің 
экономикалық географиялық орнына әсер етуі мүмкін. Мәселен, Түрiкменстан 
мен Иранды байланыстыратын темiржол құрылғаннан кейін, одан Өзбекстан 
сыртқы байланыстарда пайдалана бастады.
Демек, кез келген аумақтың экономикалық географиялық орнын бағалауда 
http://eduportal.uz

---

7
оның iрi көлiк тораптарына, соның iшiнде, теңiз жолдарына қарай қалай 
орналасқандығы ескеріледі екен. Сол тұрғыдан Өзбекстанның экономикалық 
географиялық орны барған сайын қолайлы болуда.
Экономикалық және әлеуметтiк өмiрде мемлекеттiң 
саяси географиялық 
орны
да маңызды алғышарт болып саналады. Өзбекстан суверенитетін 
дүниежүзі қауымдастығы тән алып, онымен 130-дан астам мемлекет 
дипломатиялық байланыстар орнатқан, көпшілігі елшiлiктер ашқан. Со-
нымен қатар көптеген мемлекеттерде Өзбекстан елшiлiктерi қызмет етуде. 
Өзбекстанның түрлi халықаралық ұйымдарға, атап айтқанда, Еуропада 
қауiпсiздiк пен ынтымақтастық ұйымы, Шанхай ынтымақтастық ұйымына 
мүшелігі, Өзбекстанмен шекаралас, тарихында ортақтық байланыстары үстем 
болған Қазақстан, Қырғызстан мен Тәжiкстанның да дәл осы халықаралық 
ұйымдарға мүшелігі мемлекетiмiздiң саяси географиялық орнын белгiлейтiн 
оңтайлы алғышарт болып табылады. 
1-сурет. 
Өзбекстанның макрогеографиялық орны
.
?