Geografiya fanidan o‘zlashtirilishi qiyin bo‘lgan mavzular yuzasidan ilg‘or pedagogik texnologiyalar sosida yozilgan dars ishlanmalar

I-guruh. Atmosfera

1. Atrof muhitni ifloslanishda eng muhim yetakchi omil qaysi?

Javob: Shaharlarni vujudga kelishi va kengayishi.
2. Sanoat chiqindilari bo’lmish suyuq zaharli moddalar 1- galda yer sharining qaysi qobig’ini ko’proq ifloslaydi?
Javob: Gidrosferani
II-guruh. Gidrosfera.
1.Yer sharida ekologik muvozanatni saqlash va qayta tiklash avvalambor nimaga bog’liq?
Javob: Inson va tabiat o’rtasidagi aloqaga
2. Atmosferada hosil bo’lgan “ozon tuynuklari” yer sharining qaysi hududlariga to’g’ri keladi?
Javob: Janubiy Amerikaning Antarktidaga tutash hududlari, so‘nggi yillarda esa Yevrosiyoning shimoliy kengliklarida kuztilmoqda.
III-guruh. Litosfera.
1.Ekologik holatni sog‘lomlashtirishga qaratilgan zaruriy chora-tadbirlarni ishlab chiqqan (masalan, “Yashillar”, “Grinpis” va boshqalar) davlatlarni ayting.
Javob: AQSh, Yaponiya, G‘arbiy Yevropa va MDH davlatlari
2. Yer yuzida qaysi daryolarni eng ifloslangan deb aytamiz?
Javob: Reyn, Sena, Dunay, Dnepr, Volga, Don, Missisipi, Nil, Gang, Yangsizi kabi daryolar.


IV-guruh. Biosfera.
1. Neft bialn qaysi okeanlar ko‘proq ifloslangan?
Javob: Atlantika va Hind okeani havzalari ko‘proq ifloslangan.
2. BMT ning atrof-muhitni muhofaza qilish dasturi qanday nomlanadi?
Javob: YUNEP deb ataladi. Uning bosh idorasi Nayrobi (Keniya) shahrida joylashgan.


Har bir guruhga yangi mavzu bo`yicha topshiriq beriladi.

Guruh a’zolari “Geografik qobiq sandiqchasi”dan guruhlar topshiriqlarni oladilar. Topshiriq quyidagicha bo‘lishi mumkin.

Atmosfera va Gidrosfera ko‘proq nimalar ta’sirida ifloslanishi haqida o‘z javoblarini “Klaster” da ifodalab yozib boshqa guruhga uzatadi. Ular guruh ishini to`g`ri yoki noto`g`riligini tekshiradi.
O‘qituvchi o‘quvchilar ishini umumlashtirib, o`tilgan mavzuni mustahkamlaydi.
Dars yakunida guruh a’zolari to`plagan bayroqchalari sanaladi va o`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa:
Olingan bilimlar, 9- sinf o‘quv atlasi (9-bet) asosida “Tabiat-inson-ekologiya” mavzusida o‘z fikrlarini geografiya daftariga bayon etish. Yozuvsiz xaritaga dunyo okeanining neft bilan eng ko‘p ifloslangan hududlarini aniqlash.