Geografiya 10 sinf 2017. indd


-§. GEOGRAFIYA FANINING TARIXI



Download 1,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/140
Sana18.01.2022
Hajmi1,96 Mb.
#386889
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   140
Bog'liq
Geografiya o‘rta ta’lim muassasalarining 10-sinfi va o‘rta maxsu (1)

2-§. GEOGRAFIYA FANINING TARIXI 
VA HOZIRGI DAVRDAGI RIVOJLANISHI
Geografi ya  eng  qadimgi  va  hamisha  navqiron  fanlardan  biri.  
Geografi k  kashfi yotlar,  g‘oya  va  bilimlarning  rivojlanish  xususiyatlariga 
asoslanib,  bu  fanning  tarixida  quyidagi  bosqichlarni  ajratish  mumkin.
Qadimgi yoki antik davr bosqichi
. Ibtidoiy odamlarning o‘zi yasha b 
turgan  joyni  o‘rganish,  yashash  uchun  qulay,  tabiiy  resurslarga  boy 
joylarni  topish  va  tasvirlashga  bo‘lgan  intilishlari  asnosida  dastlabki 
geografi k  bilimlar  to‘planib  borgan.  Er.  avv.  2-ming  yillikda  fi niki-
yaliklar  O‘rta  dengizdan  Gibraltar  bo‘g‘izi  orqali  suzib  o‘tib,  Afri-
ka  qirg‘oqlari  bo‘ylab  Hindistongacha  suzib  borganlar.  Shu  paytdan 
Osiyo  va  Yevropa  nomlari  paydo  bo‘lgan.
Bu  davrda  yunonlar  va  rimliklar  o‘sha  paytda  ma’lum  bo‘lgan 
hududlarni  tasvirlab  yozish  bilan  birga  xaritalarini  ham  tuzdilar. 
Gomer  er.  avv.  XII  asrda  O‘rta  dengiz  va  uning  atrofini  tasvir-
lovchi  dunyo  xari tasini  tuzdi.  Pifagorning  shogirdlari  er.  avv.  VI 
asrda  Yerning  sharsimonligini  aytdilar.  Aristotel,  er.  avv.  IV  asr-
da,  Yerning  sharsimonligini,  issiqlik  mintaqalari  mavjudligini  mantiqiy 


7
jihatdan  isbotladi.  Olamning  markazida  Yer  turadi  degan 
geotsentrik 
nazariyani  ilgari  surdi.  Eratosfen  er.  avv.  III  asrda  birinchi  bo‘lib  Yer-
ning  kattaligini  o‘lchadi  va  “Geografi ka”  nomli  kitobini  yozib,  geografi -
ya  fanining  mustaqil  fan  bo‘lib  chiqishiga  asos  soldi.  Eramizning  II 
asrida  Ptolemey  8  jildlik  “Geografi ya”  asarini  yozdi  va  xaritalarni  tu-
zishda  kartografi ya  proyeksiyalar  va  daraja  to‘rini  ixtiro  qildi,  dastlabki 
“Atlas”ni  yaratdi.  Shu  davrda  Strabon  ham  17  jilddan  iborat  “Geografi -
ya”  asarini  yozdi.
Bu bosqichning asosiy natijalari
:  geografi ya  fani  vujudga  keldi  va 
“geografi ya”  nomli  kitoblar  yozildi,  dunyo  xaritalari  tuzildi,  geografi k 
koordinatalar  va  daraja  to‘ri  ixtiro  qilindi,  Yerning  sharsimonligi  man-
tiqiy  isbotlandi  va  o‘lchamlari  aniqlandi.   

Download 1,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish