Geografik kartalarning eleentlari. Geografik globus

nashr 
formalari
tayyorlanadi. Buning uchun nashr originalining tasviriy mazmuni 
(surati) metal, rezina yoki plastmassadan tayyorlangan, issiq va sovuq 
haroratda o„z holatini o„zgartirmaydigan plastina yoki silindr yuzasiga 
ko„chiriladi. Nashr formalarida ikki xil nashr elementlari bo„lib, birinchi 
qog„ozda ochiq joylar hosil qiladi, ikkinchisi bosilgan narsaning izini 
qoldiradi. Kartalarni nashr qilishni quyidagi uchta usuli mavzud:
Chuqur nashr qilish usuli
- bu usuda kartani nashr qilishda, 
kartografik tasvir nashr formasiga o„yib tushiriladi, ya‟ni chuqurlashtirib 
joylashtiriladi. So„ngra bu chuqurchalar rang bo„yoqlari bilan to„ldirib nashr 
qilinadi. Bu usul kartalarni eng yuqori poligrafik sifat bilan ta‟minlaydi va bu 
usulda nashr qilingan kartalar sifati poligrafik jihatdan eng yuqori, a‟lo baho 
bilan baholanadi.

---

Baland nashrli usul - 
bu usulda kartani nashr qilishda katografik tasvir 
nashr formasiga bevosita bo„rttirib, ya‟ni qavartirib tushiriladi va bu qavariq 
joylarga rang bo„yoqlari surtiladi. Nashr formasining kartografik tasvirlardan 
bo„sh qolgan ochiq joylariga ranglarni yuqtirmaydigan maxsus suyuqlik bilan 
ishlov beriladi. Buning natijasida, kartani nashr etish jarayonida rang 
bo„yoqlari qog„ozda o„z aksini topadi, ochiq joylarga rang bo„yoqlari 
yuqmasdan qog„ozda oqligicha qoladi.
Tekis nashr usuli
- 
bu usulda kartani nashr etiladigan elementlari va 
ochiq qoladigan joylari nashr formasida bir tekislikda, bir satixda 
joylashtiriladi. Kimyoviy ishlov berish natijasida rang bo„yoqlari faqat chop 
etiladigan elementlargagina yopishadi, bo„sh qolgan ochiq joylar esa rang 
bo„yoqlarini qabul qilmaydi. Tekis nashr qilish usuli odatda oddiy va uncha 
murakkab bo„lmagan kartalarni chop etish uchun qo„llaniladi. 
Kartani nashr qilish jarayonida avval