geodeziyada – dala sharoitida qoʻlda chizilgan va oʻlchamlar koʻrsatilgan xomaki chizma;
2. Asosiy sathiy yuzaga nisbatan aniqlangan balandlik -absolyut balandlik
3. Ekvator tekisligi bilan berilgan nuqtadan o‘tuvchi normal chiziq orasidagi burchak- geodezik kenglik
4. Bosh meridian va berilgan nuqta meridiani tekisliklari orasidagi ikki yoqli burchak- Geodezik uzoqlik
5. Topografik shartli belgilar — plan va xaritalarda joy obʼyekti va ular toʻgʻrisidagi tafsilotlarni grafik tasvirlash tizimi; ular yordamida obʼyekt va tafsilotlarning oʻrni, sifati hamda soniy tavsiflari koʻrsatiladi.
6. Аэрофотосъёмка нима?
Ж: Аэрофотосъёмка - махсус самолётда ерни махсус фотокамера орқали тасвирга тушириш
7. Давлат геодезик тармоғи тўғрисида тушунча беринг?
Ж: Геодезик тармоқ — ер юзасида триангуляция, триштерация ва полигонометрия асосида барпо этиладиган тармоқ. Аниқлиги бўйича 4 даражага бўлинади; тармоқлари 20—25 м дан бир неча юз метргача бўлиши мумкин. Асосан учбурчак шаклида барпо этилади. Тармоқнинг нуқталари жойда марказлар билан белгиланади. Марказлар эса бетон, темир-бетон, металлдан ясалиши мумкин. Улар 2—2,5 м чуқурликдан бошлаб қурилади. Марказнинг устида ёғоч ёки металлдан пирамидалар ўрна-тилади. Геодезик тармоқ бурчаклари эса аниқтеодолитлар билан ўлчанади. Ўлчаш аниқлиги (0,7) дан 2» гача, баъзи ҳолларда аниқлик бундан ҳам юқорироқ бўлиши мумкин. Геодезик тармоқ нуқталарининг координаталари геодезик ва астрономик ўлчашлардан, баландликлари эса бошланғич деб олинган денгиз сатҳига нисбатан нивелирланиб топилади.
Геодезик тармоқ Ер сунъий йўлдоши технологияси асосида барпо этилмоқда.
Topografik xaritalar - asosiy tabiiy va ijtimoiy iqtisodiy obʼyektlarni tasvirlovchi, mazmuni, bezagi va matematik asosi yagona boʻlgan mufassal umumgeografik xaritalar.
Geografik karta - Yerni yoki uni biror qismini Yerning egriligini hisobga
olib, ma‘lum matematik qoidalar asosida biroz o‘zgartirib, kichraytirib,
umumlashtirib qog‘ozga (tekislikka) tushirilgan tasviri (proektsiyasi) bo‘lib, u
qabul qilingan shartli belgilar sistemasida unda joylashgan obyektlarni geografik
o‘rnini, joylanishini, holatini, vaqt mobaynida o‘zgarishini, shuningdek ular
o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni ko‘rsatadi
Geodeziya - yunoncha, geo - yer, deziya - o‖lchash, bo‖lish ma‖nolarini bildiradi. Geoeziya - yerning shakli va o‖lchamlarini aniqlash, yer sirtini plan va kartalarda tasvirlash hamda xar-xil injenerlik masalalarini echishda bajariladigan o‖lchash usullari to‖g`risidagi fandir.
Ko‘p varaqli kartani alohida varaqlarga bo‘linishiga razgrafka deyiladi. Ko‘p
varaqli kartani alohida varaqlarini ma‘lum sistema bo‘yicha belgilashga
nomenklatura deyiladi. Topografik kartalarni varaqlarga bo‘lish, hamda bu varaqlarni belgilash, ya‘ni ularga nom berish sistemasi nomenklatura deyiladi
Mamlakatimizda topografik karta va planlar tuzish uchun, asosan, quyidagi
standart masshtablar qabul qilingan:
1:1 000 000; 1:500 000; 1:300 000; 1:200 000;
1:100 000; 1:50 000; 1:25 000; 1:10 000;
1:5 000; 1:2 000; 1:1 000; 1:500.
topografik kartalarda relyefni tasvirlashni
asosiy usuli bo‘lgan – gorizontallar
Нивелирнинг функциясини тушунтиринг?
Ж: Нивелир ер устидаги нуқталарнинг ўзаро нисбий баландлигини ўлчашда ишлатилади.
Geoid erning asosiy sathiy yuza bilan che
klangan to’liq shakli.
Boltiq dengizi sathining balandligini o'lchash uchun to'lqin tayog'i.
Mutlaq balandliklarni o'lchash butun sobiq Sovet Ittifoqi hududida Kronshtadt oyoq o'lchagichining noldan (Boltiqbo'yi balandliklar tizimida) amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |