Geodeziya laboratoriya

QUDUQ KONSTRUKSIYASI HAQIDA TUSHUNCHA

Quduqqa tushiriladigan kolonnalar soni, ularning tushirilish chuqurligi, kolonnalar ortidan sement eritmani ko‘tarilish ba- landligi va doloto, kolonnalarning diametri quduq konstruksiyasi deyiladi.

Quduqni mustahkamlash ishlari quduq konstruksiyasiga asosan olib boriladi. Quduq konstruksiyasini tanlashda quyidagi omillar hisobga olinadi:

• 
  Qatlam va gidroyorish bosimi;
  
• 
  Qatlam temperaturasi;
  
• 
  Sodir bo‘ladigan murakkablashuvlar oraliqlari;
  
• 
  Quduqni o‘tkazish maqsadi;
  
• 
  Tog‘ jinslari litologik kesimi;
  
• 
  Ekspluatatsiya kolonnasi diametri.
  

Kolonnalarning soni quduqni burg‘ilashda bir-biriga mos bo‘lmagan burg‘ilash oraliqlarining soniga teng qilib olinadi.

Kolonnalarning tushirilish chuqurligi birinchi oraliqning oxi- riga, ikkinchi oraliq boshiga teng yoki 10—15 m yuqori qabul qilinadi.

Kolonnalar ortidan sement eritmani ko‘tarish balandligini burg‘ilash ishlarini yagona talablariga asosan amalga oshiriladi. Kolonnalar va dolotolarning diametrini oldindan berilgan ekspluatatsiya kolonnasini diametriga asosan kolonna va quduq devori orasi uchun tavsiya etilgan oraliq masofaga bog‘liq qabul qilinadi.

Quduq konstruksiyasida qatnashayotgan har bir kolonnaning nomi va bajaradigan vazifasi bor:

1. 
   Yo‘naltiruvchi kolonna — 7 m yoki 9 m chuqurlikka tushirilib, sirkulyatsiya tizimini hosil qilishga xizmat qiladi.
   
2. 
   Konduktor — 1000 m gacha chuqurlikka yer ustki uncha mustahkam bo‘lmagan tog‘ jinslarini berkitish va zaminni himoya qilish maqsadida tushiriladi.
   
3. 
   Oraliq kolonna — bu kolonnalar bir necha bo‘lib, ular bir- biriga mos bo‘lmagan oraliqlarni berkitish uchun tushiriladi.
   
4. 
   Ekspluatatsiya kolonnasi — mahsuldor qatlamni ikkinchi marta ochish va mahsulot uchun kanal hosil qilish maqsadida tushiriladi.
   

2 9 1

5.