Gene function seminar

Sitoxrom oksidazaning tarixi

Date: 27.11.2021

National university of Uzbekistan

Center for Advanced Technologies

Ministry of Innovative Development

Outline

Razzoqova Robiya

Qurbonboyeva To’xtajon

Nabiyeva Marjona

Ravshanov Umidjon

Muxammadjonova Nozima

Nabiyeva Marjona

RRB. Lab of Biotechnology, 2021

Ferment nomenklaturasi

Uzoq vaqt davomida enzimalogiyadan fermentlarning qat'iy ilmiy nomenklaturasi yo'q edi.

Fermentlar tasodifiy belgilarga, substrat nomiga ko'ra, fermentlarning kimyoviy tabiatiga va katalizatsiyalangan reaksiya turiga va substrat ta'biatiga ko'ra nomlangan

1955-yilda Brusselda Xalqaro biokimyogarlar kongressi bo'lib o'tdi va fermentlarning dastlabki nomenklaturasi ishlab chiqildi.

1961-yilda birinchi variant chop etildi

fermentning shifri

Sitoxrom oksireduktaza 1.9.3.1

1-ferment sinfi---oksireduktazalar

2-kichik sinf---oksikarbon yoki Aldegid donorlari bn ta'sirlashuvchi fermentlar

3-kichik kenja sinf---qaysi guruh akseptor ekanligini ko'rsatadi

4-ferment tartib raqami

Sitokrom c oksidaza fermenti yoki Kompleks IV, EC 1.9.3.1, bakteriyalar, arxeya va eukariotlarning mitoxondriyalarida joylashgan katta transmembran oqsil kompleksidir.[1]

Fosfolipid ikki qavatidagi sitoxrom c oksidazasining kristal tuzilishi. Membranlararo bo'shliq tasviri yuqori qismida joylashgan. PDB dan moslashtirilgan: 1OCC​ (Bu tuzilishdagi homo dimer)

Fermentning ochilishi

Sitoxrom oksidazani birinchi bo’lib 1929-yilda nemis olimi Otto Varburgom tomonidan aniqlandi

U birinchi bor fermentni nafas fermenti deb nomlaydi

1931-yilda tibbiyot fiziologiyasidan ‘butub tabiatning nafas olish mexanizmi ochilishi’ maqolasi uchun ‘Nobel’ mukofotini oladi.

fermentning keyingi rivojlanishi

RRB. Lab of Biotechnology, 2021

Britaniyalik olim Devid Keylin tomonidan tabiatning IV mexanizmi deb kiritildi

Varburg nafas olish fermenti ingibitori sifatida KCN va CO laridan foydalangan

1939-yilda E.F. Xatri tomonidan sitoxromni cni a3 deb ataldi

1966-yilda Triton X-100 nomli toza preparati olindi

RRB. Lab of Biotechnology, 2021

Britaniyalik olim Devid Keylin 1939-yilda IV kompleks tabiaini o’rganib, u sitoxrom cni oksidlashini aniqladi.

Keylin bu ferment Cudan iborat oqsil desa, Varburg esa uning kofaktori Fe degan xulosaga keldi.

Uzoq tortishuvlardan keyin sitoxrom oksidaza Fe va Cudan iborat degan xulosaga kelindi.

RRB. Lab of Biotechnology, 2021

Sitoxrom oksidazaning kislorod bilan bog’lanish mexanizmini XX asrning 70-yillarida amerikalik biokimyogar Britton Chens tomonidan YaMR spektroskopiya metodi yordamida aniqlandi

RRB. Lab of Biotechnology, 2021

Sh. Yashikava birinchi bo’lib, yurak hujayralari mitoxondriyalarida triplet kislorodning va suvning hosil bo’lishi, bu jarayonda esa elektron va protonlarni hosil bo’lish prinsipini o’rgandi. Klinik o’limga sabab bo’luvchi sitoxrom oksidaza fermenti elektronlar tashiluvi buzilishi natijasida kelib chiqadigan yurak xastaligi Mis ignasi bn davolash choralarini ishlab chiqdi

princip

RRB., Lab of Biotechnology, 2021

Bunda sitoxrom C oqsilidagi Fe+ ionlari bilan

O2 ta’sirlashadi

Erkin H+ ioni hosil bo’ladi va energiya hosil bo’ladi

Hosil bo’lgan protonlar mitoxondriyaning

matriksida to’plana boshlaydi

Sitokrom oksidazaning tuzilishi Molekulyar biokimyoning eng so'nggi yutuqlari orasida rentgen strukturaviy tahlil yordamida nozik fermentlarni yaratish kiradi. ... Hozirda mavjud bo'lgan eng yuqori ruxsatga ega bo'lgan elektron mikroskop yordamida nafas olish tizimidagi sitoxrom oksidaza tuzilishini "ko'rish" mumkin.