Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

Qk.m = П1туп-1х) ^ г туп- г х , (11.17)


170
Bunda: A — to'sinlar joylashishini hisobga oluvchi koeffitsiyent;
t — tuproq yuzasi harorati, °C.
Issiqxona to'sinlariga ichki havodan konvektiv issiqlik oqimi quwati:
Qkm = Қ)П(!туп - fx )3 " h . (11.18)
Qiyalik burchagi 30° bo'lgandagi koeffitsiyent:
F = 0 , 2 1 6 ( 8 , 7 0 - ^ 1 - ) ( 1 1 1 9 )
t T
Bunda: A r ABT — barcha to'sin va vertikal to'sin yuzalari.
To'sin koeffitsiyenti 7 to'sin yuzasining ichki pol yuzasiga nisbatiga teng (27 bobga qarang).
Qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi binosi to'sinlari tashqi yuzasi o'rab turuvchi muhit uchun issiqlik almashinish koeffitsiyent a j (11.14) formuladan aniqlanadi. a j ning qiymatlarini aniqlashda Yurgensning taqribiy formulalaridan foydalanish mumkin:
0 < u < 5 m/s bo'lganda
cej= 6,14+4,1 и (11.20)
5 < о < 30 m/s bo'lganda
akT=7,54 P-n (11.21)


Nazorat savollari va topshiriqlar

1. 
   Chegara qatlamda issiqlik tashuvchining qanday oqim tartiblari kuzatiladi, ular issiqlik berishga qanday ta ’sir qiladi?
   
2. 
   Aniqlovchi harorat nima?
   
3. 
   Kriterial tenglamalarga kiritilgan (Rr/Rrg)02S kompleks nimani hisobga oladi, и gazlar uchun nimaga teng?
   
4. 
   Issiqlik tashuvchining erkin harakati uchun kriterial bolanishning umumiy ko'rinishi qanday?
   
5. 
   Qaynash tartiblari turlari qaysilar? Ulami tavsiflang.
   
6. 
   Qaynash krizisi nima, issiqlik oqimining birlamchi va ikkilamchi kritik
   

Zichligi nima?

7. 
   Kondensatsiya nima, plyonkali, tomchi’d, aralash, kontakli konden- satsiyalar nima? Desublimatsiya nima?
   
8. 
   Kondensatsiyalanishda issiqlik qarshilig limalarian tashkil topadi? Qaysi kondensatsiya turi — plyonkali к, tomchiltmi kam issiqlik qarshiligi bilan tavsiflanadi?
   
9. 
   Kondensatsiyalanmaydigan gazlar va kondensat plyonkasi qalinligi issiqlik almashinish koeffitsiyentiga qanday ta ’sir qiladi?
   
10. 
    Binoda issiqlik almashinishi koeffitsiyenti o'rtacha qiymati qanday aniqlanadi?
    
11. 
    Issiqxona to'sinlari va tuproq yuzasi uchun konvektiv issiqlik oqimi quwati uchun formulalami keltiring.
    

XII BOB. NURILANISH ISSIQLIK ALMASHINISHI

12 .1 . Asosiy tu sh u n ch a lar, aniqliklar va qonunlar

Asosiy tushnnchalar va aniqliqlar. Issiqlik nurlanishi nurlanuvchi jism ichki energiyasining elektromagnit tebranishlar nuriy energiya­ siga aylanishini anglatadi. Nuriy energiyaning boshqajismga tushishida energiya qisman jismga yutiladi va uning ichki energiyasiga aylanadi. Nuriy issiqlik almashinishda jismlar bir-biriga tegishi shart emas. Elektromagnit to‘lqinlar sifatida nur chiqarish hamma jismga xos.
Nurlanish to 4 qin va korpuskulyar xususiyatlarga ega, aynan elektromagnit toMqinlaming uzluksizligi va diskretligi fo ton zarralari chiqarishi bilan tavsiflanadi. Fazoda nur tarqalishi toMqin xossalari bilan nur energiyasi tarqalishi esa korpuskulyarlik xossalari bilan aniqlanadi. Issiqlik nurlanishi to 'lq in uzunligi A va tebranish chastotasi v bilan tavsiflanadi. Bu holda ular orasida bogManish mavjud: v = с / A, bunda с = 3*10® m/c — yorugMik tarqalish tezligi. Hamma jismning nurlanishi uning haroratiga bogMiq. Harorat oshishi bilan jismning ichki energiyasi ortadi, buning oqibatida jism
nurlanishi ham ko‘chayadi.
Haroratdan tashqari nurlanish jism tabiati, yuza holati, gazlar uchun gaz qatlami qalinligi va bosimiga bogMiq. Ko'pchilik qattiq va suyuq jismlar toMqin uzunliklarining barcha diapazonida nuriy eneigiya tarqatadi. Toza metallar va gazlar ma’lum toMqin uzunliklari oraligMda energiya chiqaradi, bu nur chiqarish selektiv nurlanish deyiladi.
Texnikada, qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishida uchraydigan past haroratli jismlarda nurlanish toMqin uzunligining 0,8-10'6 dan 0,8- 10 3gacha diapazoniga to‘g‘ri keiadi. Bu nurlanish issiqlik (infraqizil) nurlanishiga kiradi.
Yarim sferik fazoda barcha yo'nalishlarda va barcha toMqin uzunliklarida yuza birligidan vaqt birligida nurlanayotgan integral nur oqimi integral nurlanish oqimi yuza zichligi yoki jism ning nurlanish qobiliyati E, Vt/m2 deyiladi.
Cheksiz kichik toMqin uzunligi oraligMda ajratayotgan nurlanish oqimi zichligining shu oraliq toMqin uzunligi kattaligiga nisbatan nurlanish oqimining spektral zichligi nomi bilan ataladi, Vt/m2,
172