G’aznachilik” fakulteti

8-Jadval
2021-yil II-IV choraklari uchun ikkilamchi uy-joy bozoridagi o‘rtacha narxlar(ming so'm; % chorakdan chorakka o'zgarishi)

respiblika bo’ylab	2kv	o’zgar-tirish	3kv	o’zgarti-rish	4kv	o’zgarti-rish
		5.7%		2.3%		5.1%
tOSHKENT SH	7530.3	2.0%	7633.1	1.4%	7952.3	-4.0%
QORAQALPOQ R	2767,9	4.9%	3000.5	8.4%	2879.9	12.1%
TOSHKENT V	3379	-5.4%	3500.2	3.6%	3923.2	14.5%
SIRDARYO	3227.3	5.1%	3139.5	-2.7%	3210.9	4.3%
JIZZAX	3172.1	7.7%	3079.7	-2.9%	3031.5	2.8%
SAMARQAND	2886.2	3.1%	2949.5	2.2%	4356.1	3.3%
FARG’ONA	4225	1.6%	4217.3	-0.2%	3739.5	4.4%
NAMANGAN	3171	11.7%	3681.5	12.9%	5745.6	10.7%
ANDIJON	5326.3	1.1%	5191.5	-2.5%	3359.2	4.3%
QASHQADARYO	3040.5	13.5%	3220.6	5.9%	2715.7	12.1%
SURXONDARYO	2220,5	6.9%	2423.4	9.1%	4208.9	-3.4%
BUXORO	4361.6	10.7%	4354.9	-0.2%	3093.8	4.2%
NAVOIY	2797.6	9.9%	2974.1	6.3%	3593.2	4.0%
XORAZM	3070.2	7.0%	2769.2	-9.8%	2814.5	1.6%

Mamlakatdagi makroiqtisodiy sharoitlartaklif holatiga ta'sir qiladi. Ushbu omillarning uy-joy narxlariga ta'siri 2021 yilda iqtisodiyot tez tiklanishi sababli yanada aniqroq bo'ldi. Iqtisodiy o'sishning yuqori sur'atlari, aholi daromadlarining oshishi, xususan, transchegaraviy transfertlar hajmining sezilarli o'sishi, so'm almashuv kursining nisbatan barqarorlashishi,inflyatsiyaning sekinlashishi turar-joy ko'chmas mulkini sotib olish va sotish bo'yicha bitimlar sonining ko'payishi va

narxlarning o'zgarishi uchun omillar bo'lib xizmat qilishi mumkin. Shunday qilib, grafiklar tahlili uy-joy narxlari va inflyatsiya (a), pul o'tkazmalari (b) va valyuta kursi (c) o'rtasidagi ijobiy munosabatni ko'rsatadi.(11-rasm)



11-rasm. Turar-joy ko‘chmas mulki narxlarining har chorakda o‘zgarishi va ayrim makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar (%)¹⁷.
Shuningdek ba'zi makroiqtisodiy tahlil ko'rsatkichlarning turar-joy mulki qiymatiga ta'siri amalgaoshirildi. Toshkent shahridagi ikkilamchi bozorda inflyatsiya darajasi, pul o‘tkazmalari (mavsumiy hisoblangan) va valyuta kursining kvartiraning kvadrat metri narxiga ta’siri o‘rganildi.
Inflyatsiyaning ta'siri. Jamg'armalarining xarid qobiliyatini saqlab qolish va ularni eskirishdan qutqarish maqsadida aholi uy-joy sotib olishni tezlashtiradi, bu esa ko'chmas mulk narxlarining oshishiga olib keladi. Mamlakatda umumiy narxlar darajasining 1 foizga oshishi hisobiga ko‘chmas mulk narxlari o‘rtacha 0,66 foizga oshgan.
Pul o'tkazmalarining ta'siri. 2021-yil davomida mamlakatga transchegaraviy pul o‘tkazmalari hajmi o‘tgan yilga nisbatan 34 foizga oshdi. Aholining umumiy daromadlarining o'sishi uy-joy oldisotdisi bo'yicha shartnomalar sonining ko'payishiga va natijada narxning oshishiga olib keladi. Tadqiqot natijalariga ko'ra, elastiklik koeffitsienti 0,6-0,7% qiymatini tashkil etdi. Ko'chmas mulk
narxlarining reaktsiyasi darhol yuzaga kelmaydi, lekin aholiga olingan o'tkazmalardan kerakli miqdorni to'plash uchun biroz vaqt kerak bo'lganligi sababli biroz kechikishi mumkin.
Valyuta kursining ta'siri. Valyuta kursining barqarorlashuvi sharoitida aholi ham muqobil yo'lsifatida o'z jamg'armalarini ko'chmas mulk shaklida saqlashga intiladi. Biroq, valyuta kursining o'zgarishi, ya'ni uning qadrsizlanishi ham talabning oshishiga va uy-joy narxining oshishiga olib kelishi mumkin. Bu hodisa bilan tavsiflanadi. aholining qaror qabul qilish bosqichida bo'lgan qismi uy-joy sotib olishni tezlashtiradi, bu vaqtinchalik talabning oshishiga olib keladi va bozorda taklif narxining oshishiga olib keladi. Shunday qilib, so‘m kursining o‘rtacha 1 foizga tushishi 0,58 foizga qimmatlashishiga olib keladi.
Yuqoridagi natijalarga e;tibor berish ko’chmas mulk bozoridagi vaziyatning yanada rivojlanishi uchun yo’l yo’riq berishi mumkin bo’lgan makroiqtisodiy monitoring davom ettirish lozim


Xulosa
Kurs ishi yozish jarayonida quyidagi xulosalar shakllantirildi:
- Ko’chmas mulk bozorining nazariy asoslari va uni iqtisodiyot bilan bog’liqlikda o’rganishining zaruratini o’rganish, bozorda shakllangan talab va taklif funksiyalaridan iborat.
- Ko’chmas mulk bozorining iqtisodiyotdagi o’rni asosan markaziy o’ringa ega bo’lib, mulkiy munosabatlar orqali amalga oshiriladi va kerakli xulosalar chiqariladi.
- Ko’chmas mulk bozorining ahamiyati - bu mulkchilik tizimida shakllangan professional institutlar, yuridik va jismoniy shaxslar va davlat subyektlari o’rtasida olib boriladigan moliyaviy munosabatlardan iborat.
- Ko’chmas mulk bozorining roli bozorda sotilgan mulklar hajmini YaIMga nisbatan (%) ko’rsatkichi bilan aniqlanadi. Ko’chmas mulk bozori hajmi qancha ortsa YaIM ham shunga qarab ko’payadi.