Gazlar almashinuvi. Nafas sistemasining boshqaruvi. Gazlar almashinuvi

Gaz almashinuvi mexanizmi:

Fiziologik, fizik va kimyoviy faktorlarga bog’liq amalga oshiriladi.

Fzik omil deyilganda gazlarning parsial bosim gradiyenti tushuniladi. Gazlar almashinuvi parsial gradiyentga proporsinal holda almashinadi.

Quyidagi formula orqali hisoblab topiladi:

Qonda gazlar erkin erigan holda( oddiy fizik eritma ko’rinishida) va kimyoviy bog’langan holda tashiladi:

Arterial qonda O 2 miqdori 0,3%, CO2 - 3%

Kimyoviy bog’langan holda esa

Arterial qonda O2 - 20%; CO2- 50%

Venoz qonda O2- 12%; CO2- 57 % bo’ladi.

Yuqoridagi rasmda gazlarning atmosfera va alveola, alveola va qon, qon va to’qima orasidagi almashinuvi keltirilgan.

Atmosfera havosida O2 ning parsial bosimi 160mm.sim.ust; CO2 ning parsial bosimi 0,23mm.sim.ust

O’pka alveolasida O 2 ning par. bosimi 100mm.sim.ust; CO2 par.bos.- 40mm.sim.ust

Venoz qonda O2 par.bos. 40mm.sim.ust; CO2 par.bos.-46mm.sim.ust

Gaz almashingandan keyin

Arterial qonda O 2ning par.bos.-100mm.sim.ust; CO2ning par.bos.40mm.sim.ust

To’qimada O2 par. Bos. - 40mm.sim.ustdan kichik; CO2 ning par. Bos- 46mm.sim.ustdan katta.

CO2 ning eruvchanligi yuqori bo’lganligi uchun uning oz miqdori erigan holda diffuzlanish bilan amalga oshiriladi.