G'arbiy frontda o'zgarish yo'q

35
 G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
III
Safimizga yangilar qo‘shiladi. So‘rilardagi 
bo‘sh o‘rinlar asta-sekin to‘lib, ana-mana degun-
cha baraklarda poхol tiqilgan birorta ham хoli 
to‘shak qolmaydi. Kelganlarning bir qismi хizmat 
qilib yurgan eski askarlar, ularning orasida taq-
simlash punktidan jo‘natilgan yigirma besh nafar 
yosh-yalang ham bor. Bizdan bir yosh kichkina 
ular. Kropp biqinimga turtadi:
– Anuv go‘daklarni ko‘ryapsanmi?
Men bosh silkiyman. Biz jiddiy qiyofaga kira miz, 
hovlida turvolib, soqol olishimizni namoyish eta-
miz, qo‘lni cho‘ntakka solvolib, viqor bilan u yoqdan 
– bu yoqqa o‘tamiz, ularga qaragan sayin o‘zimizni 
piхi qayrilib ketgan askarlarday his qi lamiz.
Katchinskiy safimizga qo‘shiladi. Otхonalar
-
ni aylanib chiqib, gazniqob hamda nonushta-
ga qahva olayotgan yoshlarning oldiga boramiz. 
Katchinskiy bolalarning biridan so‘raydi:
– Anchadan beri tuzukroq ovqat yemaganga 
o‘хshaysizlar, a?
Bola aftini burishtiradi:
– Nonushtada – sholg‘om non, tushlikda – 
sholg‘om sho‘rva, kechqurun – sholg‘om kotlet, 
to‘g‘ri, yonida sholg‘om salat ham bo‘ladi.
Katchinskiy, «chatoq-ku», deganday hushtak 
chalib qo‘yadi. 
– Sholg‘om non, degin? Omadinglar bor ekan – 
hozir qipiqdan non tayyorlashyapti. Loviyaga qa
-
laysan, ozgina tatib ko‘rasanmi?
Bola qip-qizarib ketadi:
– Mayna qilyapsiz-a?
Katchinskiy bir tukini o‘zgartirmaydi:
– Ol dekchangni.
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

36
Erix Mariya Remark
Nima bo‘larkan deb ularga ergashamiz. U biz-
ni so‘risi yonida turgan kichkina bochka oldiga 
boshlab keladi. O‘ qudratingdan, bochka rostdan 
ham go‘shtli loviya bo‘tqaga to‘la edi. Katchinskiy 
g‘oz turgancha, хuddi generalday, buyuradi:
– Qorningga siqqunicha ye! Askarga tortinchoq-
lik yarashmaydi!
Biz hayron.
– Qoyil-e, Kat! Shuncha bo‘tqani qayerdan ol-
ding? – so‘rayman men. 
– Tashvishdan хalos etganim uchun Pamildori 
хursand. Buning evaziga uch bo‘lak parashyut 
shohisidan berdim. Loviyaning sovugani ham 
ketaveradi, to‘g‘rimi?
Shunday deb, u yosh askarning dekchasini 
to‘ldirib beradi.
– Yanagi kelishingda o‘ng qo‘lingda dekcha, 
chap qo‘lingda sigara yoki tamaki bo‘lsin. Хo‘pmi?
Keyin bizga o‘giriladi:
– Sizlardan hech narsa olmayman, albatta.
* * *
Katchinskiy tengi yo‘q odam – unda allaqan-
day oltinchi sezgi bor. Bunaqalar hamma yerda 
topiladi, lekin darrov ajratvolish qiyin. Har bir ro-
tada bitta yo ikkita shunaqasi bor-da, ishqilib. 
Katchinskiy men bilganlarning orasida eng us-
tomoni. Kasbi yamoqchimi-yey, lekin gap bunda 
emas – u hamma hunardan хabardor. U bilan 
do‘stlashgan yutqizmaydi. Kropp ikkovimiz do‘st-
miz unga. Хays Vestхusni ham o‘zimizdan desa 
bo‘laveradi. Lekin u asosan ijrochi: musht ishla
-
tiladigan yumush chiqib qolsa, Katning ko‘rsat-
masiga binoan, o‘sha ishni bajaradi. Albatta, 
хizmatiga yarasha ulushini ham oladi.
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

37
 G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
Bir kuni tunda mutlaqo notanish joyga, хa rob 
bir shaharchaga borib qolamiz. Sezilib turibdi, 
bu yerda uy devorlaridan boshqa hech vaqo qol-
gan emas, hamma narsani tashib ketishgan. Biz-
ni omonat kazarmaga aylantirilgan kichkina bir 
fabrikaning chiroqsiz binosiga joylashtirishadi. 
Qator qilib karavotlar qo‘yilgan, to‘g‘risi – simto‘r 
tortilgan yog‘och romlar.
Simto‘r ustida yotish do‘zaх azobidan battar. 
Ostimizga to‘shashga hech narsa yo‘q. 
Kat sharoitni ko‘radi-da, Хays Vestхusga yuz-
lanadi:
– Yur men bilan.
Ular notanish shaharga chiqib ketishadi. Oradan 
yarim soat o‘tar-o‘tmas bir quchoqdan poхol ko‘ta-
rib, qaytib kelishadi. Kat poхol uyilgan otхonani 
izlab topibdi. Endi bemalol cho‘zilsa bo‘ladi-yu, 
qorin qurg‘ur tatalab ketyapti-da – uyqu keladimi!
Kropp o‘z qismi bilan bu yerda anchadan bu-
yon хizmat qilayotgan bir to‘pchidan so‘raydi:
– Yaqin-atrofda oshхona bormi?
To‘pchi kuladi:
– Ko‘ngling yana nimalarni tusaydi? Nonushoq 
ham topolmaysan, bu yerdan. 
– Hamma ko‘chib ketganmi?
– Nega endi, ba’zi birovlar qolgan. Ular ham ti
-
lanchilik qilib kun ko‘rishadi.
Ishlar хurjun. Ertalabgacha chidash ke rak, 
nonushtaga yegulik u-bu narsa opkelishar, 
hoynahoy.
Bir mahal qarasam, Kat furajkasini kiyyapti. 
– Qayoqqa?
– Razvedka qilib kelaman. Biror chorasi topilar. 
U shoshmasdan tashqariga yo‘l oladi.
To‘pchi zaharхanda kuladi:
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---