ГАжиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институти ректори Б

CHAQALOQ TUG‘ILISHI BILAN BOG‘LIQ URF-ODAT VA DASTURLAR
Neki orzu-niyatlar bilan 9 oydan beri intizorlik bilan kutilgan chaqaloq dunyoga keladi. Farzand - Olloh tomonidan in’om etilgan bebaho ne’matdir. Chaqaloq tug’ilganidan keyin onaning va chaqaloqning sog’lig’iga katta e’tibor qaratiladi. Keyin chqaloqni ota-onasi va uning yaqinlaridan suyunchi so’raladi. Chaqaloqqa oq fotiha berilib karnay-surnay sadolari ostida shifoxonadan olib chiqiladi. Hududimizdagi urf-odatlarga ko’ra qo’ni-qo’shni va qarindoshlarga dasturxon yoziladi.Shundan keyin mahallaning mullasi tomonidan chaqaloqqa azon aytib ism qo’yiladi.Chaqaloq tug’ilgandan keyin 7 kun mobaynida chillada bo’ladi.7 kunlik chilla vaqtida chaqaloqqa ko’z tegmasligi uchun begonalarga ko’rsatilmaydi.7 kunlik chilladan chaqaloqni cho’miltirib chiqariladi. Shundan keyin ham chaqaloq o’z vaqtida cho’miltirib turiladi.Keyin yana ona va chaqaloq 40 kun chillada bo’ladi.40 kunlik chilladan chiqarish uchun tuzga 40 qoshiq suv, tiyin, hozirda shunga oltin uzuk ham qo’shib solinib cho’miltiriladi va shu cho’miltirgan vaqtda ota-onasiga mehribon bo’lsin, komil inson bo’lib yetishsin, ota-onasini yuzini yerga qaratmasin degan duolar o’qiladi.Oltin uzuk esa kelajakda oltinli, yaxshi davlatli inson bo’lib yetishsin degan maqsadda solinadi.Agar chaqaloqqa mulla tomonidan azon aytilib ism qo’yilmasa, chaqaloq og’irroq bo’ladi, ya’ni yig’loqiroq bo’ladi.
Chaqaloq tug’ilishi bilan bog’liq urf-odatlar qilinishi chaqaloqning sog’lom, vatanparvar, komil, yaxshi va mehribon bo’lib yetishishida muhim ahamiyat kasb etadi.Bu urf-odatlarga shaxsiy fikrim shundan iboratki, chaqaloq ajdodlarning urf-odatlari va qadriyatlari asosida ulg’ayishi juda ko’ngilga xush yoqadigan ish. Men ham chaqaloqni 40 chilladan chiqarish uchun cho’miltirganini guvohi bo’lganman. Cho’miltirib bo’lgandan keyin menga momolarim suvga solingan tiyindan berishgan. Bu tiyin shu marosimda qatnashgan insonlarga, shu xonadon qo’shnilariga va qarindoshlariga “sizlarga ham shunday farzand nasib qilsin” degan degan niyatda beriladi. Albatta har bir inson turmush qurgandan keyin 32 muchasi soppa-sog’ farzandi bo’lishini niyat qiladi.ba’zi bir insonlar bor, ular o’g’il farzandlari bo’la turib qiz farzandi yo’qligidan yoki qiz farzandlari bo’la turib o’g’il farzandi yo’qligidan nolishadi. Inson shukur qilishni o’rganishi kerak. Tirnoqqa zor insonlar qancha.