Gaipnazarov tahiritdin sidikovich irgasheva durdona yakubdjanovna

4.2.1-rasm. Forma yaratish.

4.2.2-rasm. Forma maydonlarini tanlash.

4.2.3-rasm. Forma ko‘rinishini tanlash.

4.2.4-rasm. Forma uslubini tanlash.

4.2.5-rasm. Forma natijasi.



Jadvalga ma’lumot kiritish uchun forma yaratish quyidagi ketma-ketlikda bajariladi.

• 
  «База данных» darchasida «Форма» obyеkti ajratiladi (for- mada sichqonchani bosish bilan faollashtiriladi);
  
• 
  «Создать» buyrug‘i (komandasi ) tanlanadi;
  
• 
  paydo bo‘lgan «Новая форма» muloqot darchasidagi ro‘yxatdan forma yaratish uchun jadval tanlab olinadi;
  
• 
  formani yaratish usuli tanlanadi.
  

Access tizimi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqishda formani loyihalashning turli ko‘rinish va uslublaridan foydalanish mum­kin (4.2.3—4.2.5-rasmlar).

• 
  konstruktor;
  
• 
  forma ustasi;
  
• 
  avtoforma: ustunda;
  
• 
  avtoforma: tasmali;
  
• 
  avtoforma: jadvalli;
  
• 
  diagramma;
  
• 
  yig‘ilgan forma.
  

Ma’lumotlarni kiritish formasini yaratish uchun, ko‘p hollarda formani avtomatlashtirilgan loyihalash usulini «avtoforma: us- tunda» ishlatishni tavsiya etadi. Formaning bu usuli foydalanuv- chi interfeysini yaratishda eng ko‘p tarqalgan hisoblanadi.
Forma yaratishning bu usuli tanlanganda, jadvalning barcha maydonlari bitta ustunda joylashadi. Har bir maydon bitta satrda joylashadi. Maydon yozuvi jadvalda berilgan maydon nomlariga mos keladi. Bitta sahifada (ekranda) bitta yozuv ma’lumotlarini kiritish uchun maydonlar joylashadi.
Bu usul bilan olingan formani, keyinchalik «конструктор» rejimida ochib, takomillashtirish mumkin («конструктор» mus- taqil ravishda forma yaratishda ham ishlatiladi).
«Табличная» formasi jadval formasiga mos keladi. Bitta sa- hifada monitor ekraniga bir vaqtda bir nechta yozuv joylashsa, shuncha yozuv ko‘rinadi va har bir yozuv bitta satrni egal- laydi.
4.2.1-jadval.
Jadval formasining ko‘rinishi

maydon 1	maydon 1	maydon 1	maydon 1

Diagramma formasini jadvaldagi yozuvlarni diagramma yoki grafik shaklida qurish uchun ishlab chiqishda tavsiya etiladi. Odatda, bunday formalar ilmiy tajriba natijalarini yoki forma- ning ixtiyoriy faoliyati natijalari tahlilini qayta ishlash uchun zarur bo‘lganda yaratiladi. Bu rejimda foydalanuvchiga har xil ko‘rinishdagi grafik va diagrammalar tavsiya etiladi.
«Сводная таблица» formasida bir vaqtda ikkita bog‘langan jadvaldagi axborotlar keltiriladi. Bitta jadval bosh, ikkinchisi tobe hisoblanadi.
Tobe jadval bosh jadval formasiga qurilgan (kiritilgan) bo‘la-
di.


4.2.6 -rasm. «Конструктор форм» darchasi.



Rasmda «Конструктор форм» darchasi keltirilgan. «Конструк­тор форм» quyidagi bloklardan tashkil topgan:

• 
  forma sarlavhasi;
  
• 
  ma’lumotlar sohasi;
  
• 
  forma izohi (примечание).
  

Bu bloklarning vazifalari ularning nomlari bilan aniqlanadi. Har bir komanda vazifasini sanab o‘tamiz.
Надпись (ustama yozuv). Bu buyruq ustama yozuvlarni (matn- larni) «Конструктор форм-ming ixtiyoriy blokiga kiritish uchun mo‘ljallangan. Matn kiritish uchun quyidagi amallarni bajarish kerak:

• 
  «Надпись» tugmasida sichqonchaning chap tugmasi bilan bosiladi va uni qo‘yib yubormagan holda kursorni kiritilayotgan matnni boshiga olib kelinadi;
  
• 
  sichqonchaning chap tugmasini qo‘yib yuboring va matnni kiriting.
  

Matnni kiritish texnologiyasi va uni rasmiylashtirish (bezash) Word tahririyatida matn bilan ishlash texnologiyasiga juda o‘xshaydi.
ESLATMA: Ustama yozuvni bir necha satrlarda joylashtirish uchun, birinchi satr oxirida [Ctrl]+[Enter] karetkani qaytarish tugmasi bosiladi. Bu holda matn kiritilgan satrdan avtomatik ra- vishda keyingi satrga o‘tadi, ustama yozuvning maksimal uzun- ligi matn satrining birinchi satri uzunligi bilan aniqlanadi.
Кнопка (tugma) — bu boshqarish elementi formalar bilan ish- lashda, boshqarish amallarini yaratish uchun mo‘ljallangan ko- mandalar guruhini o‘z tarkibiga oladi.
Поле, поле со списком, список tugmalari — ma’lumotlar ki- ritishning mos maydonlarini yaratish uchun mo‘ljallangan. Ularni ishlatishga ehtiyoj so‘rovlarga ma’lumot kiritish formalarini loyi- halashda paydo bo‘ladi. Agar jadvalga ma’lumot kiritish formasi, avtomatik usullardan biri bilan ishlab chiqilgan bo‘lsa, unda may­donlar avtomatik ravishda ma’lumotlar sohasiga joylashtiriladi. «конструктор форм» va foydalanuvchiga bu komandalarga muro­jaat qilish kerak bo‘lmaydi. Jadvalga ma’lumotlar kiritishning for- masi mustaqil konstruksiyalashtirilsa, maydonlarni joylashtirish, jadval maydonlari ro‘yxatidan, maydonlarni sudrab o‘tish bilan amalga oshiriladi. Buning uchun «конструктор» rejimida «ВИД» menyusi komandasi faollashtiriladi, «Список полей» komandasi tanlab olinadi va paydo bo‘lgan jadval maydonlari ro‘yxatida ketma-ket maydonlarni «конструктор таблиц» jadvalining ma’lumotlar sohasiga ko‘chirib o‘tkazamiz. Ma’lumotlarni kiri­tish va joylashtirish ketma-ketligi mo‘ljallanayotgan ma’lumotlarni kiritish ketma-ketligiga mos bo‘lishi kerak.
«Группа переключателей» выключатель, включатель, фложок tugmalari — mantiqiy toifali maydonlarga ma’lumotlarni kiritish uchun mo‘ljallangan.
Рисунок. Bu buyruq formaga rasmlarni joylashtirish uchun mo‘ljallangan. Rasmlarni qo‘yish texnologiyasi, Word hujjatlariga rasmlarni joylashtirish texnologiyasiga o‘xshash.
Свободная рамка объектов. OLE — obyektlar toifasidagi jadval maydonlari ma’lumotlarini akslantiradigan darcha. Jadval- lar avtomatik yaratilganda, formadagi darchalar ham avtomatik yaratiladi.
Присоединенная рамка обьекта (ulangan obyеkt ramkasi).
Boshqa faylda yoki boshqa MBda joylashgan OLE obyektini joy­lashtirish mumkin bo‘lgan darcha.
Разрыв строки (sohani uzish). Bu komanda agar ma’lumotlarni kiritish uchun maydonlar bitta sahifaga (ekran displeyiga) joylasha olmaganda ishlatiladi.
Набор вкладок (Хаtcho‘plar guruhi). Bu komanda agar ma’lumotlar kiritish uchun maydonlar bitta sahifaga (ekran dis­pleyiga) joylasha olmaganda ishlatiladi. Xatcho‘plar guruhi ishla- tilganda maydonlarni birorta belgisi bo‘yicha guruhlashni amalga

oshirish va har bir guruh uchun mos xatcho‘pni yaratish tavsiya etiladi.
Formani konstruksiyalash jarayonida xatcho‘plarga maydonlar- ni joylashtirish, ro‘yxatdan maydonlarni ko‘chirishga asoslangan.