G‘. N. Mahmudov

5.8.
 
YORITISH VA YORUG‘LIK DARAKCHILARI TIZIMIGA  
               TEXNIK   XIZMAT KO‘RSATISH           
 
Transport  vositalarini  ekspluatasiya  qilish  jarayonida  yoritish  asbob  
tavsifnomalari  quyidagi  sabablarga  ko‘ra  asta-sekin  yomonlashadi:  vibrasiya 
yuklamalari  ta’sirida  faralarning  rostlanganligini  buzilishi,  avtomobil  osmasining 
bikrligini  o‘zgarishi,  yorug‘lik  manbalarini  almashtirilishi,  qaytargich  va 
tarqatgichlarning  ishchi  yuzlari  ifloslanishi natijasida  yorug‘lik-texnik tavsiflarini 
yomonlashuvi,  tarqatgich  tashqi  yuzini  abraziv  zarralar  ta’sirida  yeyilishi, 
kontaktlarni  yemirilishi  natijasida  tok  zanjiridagi  kuchlanish  pasayishi  hisobiga 
yorug‘lik manbalaridan chiqayotgan yorug‘lik oqimini kamayishi va hokazo. 
Yoritish 
asboblarining 
tavsifnomalarini 
yomonlashuvi 
yo‘l-transport 
hodisalarini oshishiga, avtomobillarning tashish samaradorligini kamayishiga olib 
keladi  va  natijada  bu,  jamiyatga  sezilarli  darajada  ma’naviy  va  moddiy  zarar 
keltirishi  mumkin.  Avtomobil  transporti  xavfsiz  harakatlanishini  va  samarali 
ishlashini  ta’minlash  uchun  Davlat  standarti  tomonidan  qabul  qilingan  me’yoriy 
hujjatlarga  ko‘ra,  yoritish  va  yorug‘lik  xabarchilari  tizimiga  kundalik  xizmat 
ko‘rsatish  (KXK),  TXK-1  va  TXK-2  da  bajariladigan  ishlar  hajmi,  ularning 
davriyligi belgilangan.  KXK  ga odatda, yuvish-yig‘ishtirish  va  nazorat-ko‘rikdan 
o‘tkazish  ishlari  kiradi.  TXK-1  ga  KXK  da  bajariladigan  ishlarga  qo‘shimcha 
faralar  to‘g‘ri  o‘rnatilganligini  tekshirish  va  zarurat  bo‘yicha  rostlash,  faralar  va 
yorug‘lik  -  xabarchi  chiroqlar  yorug‘lik  kuchini  tekshirish,  yoritish  tizimidagi 
barcha  jihozlarning  yaxshi  mahkamlanganligini  nazorat  qilish  kabi  ishlar  amalga 
oshiriladi.  TXK-1  dagi  ishlar  yoritish  jihozlarini  avtomobildan  echmasdan  
bajariladi.