G‘. N. Mahmudov


i   ning qiymati 16 dan  katta bo‘lmaydi.    Ikkinchi tomondan,  i



Download 9,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/314
Sana16.01.2022
Hajmi9,8 Mb.
#375894
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   314
Bog'liq
2 5319092721493742197

i
  ning qiymati 16 dan 
katta bo‘lmaydi. 
  Ikkinchi tomondan, 
i
 
 ning ortishi startyor elektrodvigatelining o‘lchamlarini va 
massasini  kamaytirish  imkonini  beradi.  Oxirgi  yillarda  elektrostartyorlarning 
o‘lchamlari  va  massasini  kamaytirish  maqsadida  elektrodvigatel  chulg‘amlarini 
yengil  alyuminiydan  tayyorlash,  issiqqa  chidamli  yuqori  sifatli  izolyasiya 
materiallar  ishlatilishi  bilan  birga,  ichki  qismiga  reduktor  o‘rnatilgan  o‘lchamlari 
kichik, aylanish chastotasi yuqori bo‘lgan startyorlar tobora keng qo‘llanilmoqda. 
  Reduktorli  startyorlarda  yakor  vali  bilan  startyorning  chiqish  vali  orasiga 
aylanish  chastotasini  3-4  marta    pasaytiradigan    reduktor    o‘rnatilgan.    Bunda 
elektrodvigatel salt  ishlagandagi aylanishlar chastotasi 15000-20000  min
-1
  gacha 
orttiriladi,  yakor  validagi  aylantiruvchi  moment  qiymati  esa  sezilarli  darajada 
pasayadi. 
Tuzilishi  jihatidan  reduktorlar  oddiy  qatorli  ichki  (2.15-rasm)    va  tashqi 
ilashgan  yoki  planetar  mexanizmli  bo‘lishi  mumkin.  Ayniqsa    bu  maqsadlarda 
Djems  nomi  bilan  yuritiladigan  planetar  reduktorlarini  (2.16-rasm)  ishlatish 
maqsadga  muvofiq.  Bu  reduktorlar  kuchlanishni  simmetrik  uzatilishi,  ixchamligi 
va foydali ish koeffisienti (FIK) yuqorililigi bilan ajralib turadi. 
  Reduktorli startyorlar bir qator afzalliklarga ega, xususan, ularning o‘lchamlari 
va  massasi  kichik,  elektrodvigatellaridagi  aylantiruvchi  momenti  pasayishi 
hisobiga  dvigatelni  ishga  tushirish  jarayonida  akkumulatorlar  batareyasiga 
tushadigan 
yuklama 
qiymati 
ancha 
kamayadi, 
past 
temperaturalarda  
dvigatellarning    ishonchli      ishga    tushirish  imkoniyati  ortadi.  Shu  bilan  birga 
reduktorli    startyorlar  kamchiliklardan  ham  holi  emas  va  ularning  eng  asosiylari 
quyidagilar:    erkin  yurish  muftalariga  tushadigan  yuklama    ortadi    va    ularning  
ishonchli    ishlash    darajasi  pasayadi;  reduktor  tufayli  va  elektrodvigatel 


 
117 
yakorining aylanish chastotasi  yuqorililigi  sababli startyor  ortiqcha shovqin  bilan 
ishlaydi;    yakor  aylanish  chastotasining  yuqorililigi  cho‘tka  va  kollektorlarning 
ishlash sharoitini og‘irlashtiradi va ularni eyilishini tezlashtiradi. 
  Reduktorli  startyorlarning  qo‘llanishi  ularning  ishlab  chiqarish  texnologiyasini 
sezilarli  darajada  o‘zgarishiga  olib  keldi.  Xususan,  tez  aylanuvchi  qismlarning 
mexanik  mustahkamligi  oshirildi,  yakor    chulg‘amlarini  izolyasiya  qilish  uchun 
pishiqligi  yuqoriroq  bo‘lgan  materiallar    qo‘llaniladigan,  elektrodvigatelning 
asosiy 
zanjirlaridagi 
qalaylash 
yo‘li 
bilan 
ulanadigan 
birikmalar 
payvandlanadigan,  aylanuvchi  qismlarni  aniq  muvozanatlashtirish  amalga 
oshiriladigan bo‘ldi. 
2.15-rasm. Ichki  ilashgan reduktorli   startyor: 
1-old  tomondagi  qopqoq;  2-  yuritma  pishangi;  3-tortish  relesining  yakori;  4-  tortish  relesining 
chulg‘ami;  5-kontaktli    lappak;  6-uyg‘otish  chulg‘ami;  7-cho‘tka;  8-podshipnik;  9-kollektor;  10-
elektrodvigatel  yakori;  11-reduktorning    yetakchi  shesternasi;  12-ishki  ilashgan    yetaklanuvchi  tishli 
g‘ilgirak; 13- erkin yurish muftasi; 14-yuritma shesternasi; 15-yuritma vali 
 
2.16-rasm. Planetar reduktorli va doimiy magnitli  startyor: 
1–  yuritma  shesternyasi  ;  2–  yuritma  pishangi;  3–    tortish  relesi;  4–  kollektor;  5–cho‘tka;  6–doimiy 
magnitlar; 7– yakor; 8– planetar reduktor; 9– erkin yurish muftasi.
 
 


 
118 
   
Oxirgi  vaqtda  quvvati  2  kVt  dan  katta  bo‘lmagan  startyorlarda  doimiy 
magnitlardan  uyg‘otilish  usuli  tobora  keng  tatbiq  topmoqda  (2.16-rasm,  6). 
Odatda  soni  oltita  bo‘lgan  doimiy  magnitlar  startyor  qobig‘ining  ichki  qismiga 
diametri  bo‘ylab  mahkamlanadi.  Doimiy  magnit  koersitiv  kuchi  nisbatan  katta 
bo‘lgan  stronsiy  ferritidan  tayyorlanadi.  Koersitiv  kuchi  katta  bo‘lgan  doimiy 
magnitlar  startyor  ishga  tushirilayotgan  jarayonda  yuzaga  keladigan  “yakor 
reaksiyasi”  ta’sirida  magnitsizlanishga  chidamli  bo‘ladi  va  o‘zining  magnit 
xususiyatlarini  uzoq  vaqt  davomida  barqaror  saqlaydi.  Mamlakatimizda 
chiqarilayotgan NEKSIA  avtomobilining   startyori  elektrodvigateli  ham doimiy 
magnitlardan uyg‘otilish prisipiga asoslangan.  
  Bu  turdagi  startyorlarning  yangi  avlodiga  temir-neodim-bor  qotishmasidan 
tayyorlangan  yuqori  energiyali  doimiy  magnitlar  o‘rnatilmoqda.  Bu  magnitlar 
“Magnakvench”  nomi bilan  yuritiladi. Energiyasi 22-30 kDj/m
3   
bo‘lgan stronsiy 
ferritiga  nisbatan  “Magnakvench”  magnitlarining  energiyasi  sezilarli  darajada 
katta bo‘lib, 100-290 kDj/m
3
 doirasida yotadi. Bu magnitlar asosida tayyorlangan 
startyorlar  juda  ixcham  va    yengilligi  bilan  ajralib  turadi.  Temir-neodim-bor 
qotishmasining  ancha  qimmatligi,  ochiq  havoda  oksidlanishga  moyilligi  va 
temperaturaga  ta’sirchanligi  bu  magnitlarning  jiddiy  kamchiligi  hisoblanadi.  Bu 
kamchiliklarni  bartaraf  qilish  uchun  tayyorlash  jarayonida  magnitga  maxsus 
ishlov berish zarur bo‘ladi   

Download 9,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish