G im n a st ik a d a r sl a r id a in no va tsio n t e X n o L o g iy a L a r



Download 4,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/67
Sana24.07.2021
Hajmi4,92 Mb.
#127552
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   67
Bog'liq
34gimnastikadarslaripdf

1.1.  G im nastikaning ta ’rifi
Yosh  avlodni  bolalik  chog‘idan  boshlab  jism oniy  jihatdan 
sog‘lom   qilib  tarbiyalashni,  ularda  jism oniy  va  m a’naviy  kuch- 
larni  garmonik  tarzda rivojlantirishni  ta ’minlash  vazifasi  hukuma- 
tim izning  qator  qarorlari  va  m am lakatim iz  Prezidenti  tom onidan 
m ana  20  yildan  ortiq  muddat  davom ida  to ‘xtovsiz  va  o'rinli 
ta'kidlanm oqda.
Gimnastikaning tarbiyajarayonidagi asosiy vazifalari quyidagi- 
lardan iborat:
1.  Inson  organizmining  shakli  va  vazifalarini  yaxshilash.  jis ­
moniy  qobiliyatlarini  har  tom onlam a  takomillashtirish,  salomat- 
ligini mustahkamlash. uzoq yillar davom ida faol harakat faoliyatida 
bo'lishi  uchun lozim bo ’lgan harakat zaxiralarini yaratish va ulami 
boyitish.
2.  M uhim  hayotiy  zaruriy  harakat  m alakalarini  va  ko'nik- 
malarini  shakllantirish  va  ularga  oid  zaruriy  maxsus  bilimlarni 
berish.
3.  M a'naviy,  ruhiy,  irodaviy  estetik  va  boshqa  xislatlarni 
tarbiyalash, jism oniy  tarbiya  ta'lim i  va tarbiyasiga  oid  k o 'p   asrlik 
tajriba  va  jismoniy  tarbiya  sohasidagi  zam onaviy  fan  vutuqlari 
asosida  yaratilgan  jism oniy  tarbiya  vositalaridan  va  ta'lim ning 
innovatsion texnologiyalaridan samarali foydalanish.
6


Bolalar va o ’ smirlarni jism oniy shakllantirishda gimnastikaning 
ahamiyati  ayniqsa  katta.  Gimnastikatning  xilma-xil  vosita  va 
uslubiyotJari  yordam ida  boshlang'ich  jism oniy  tarbiya  vazifalari 
muvaffaqivatliroq  hal  qilinadi,  bolalar  va  o'sm irlarda  jism oniy 
hamda  harakat  qobiliyatlarini  rivojlantirish  uchun  asos  yaratiladi, 
nlarning  funksional  va  m oslashish  (adaptatsiyaviy)  imkoniyatlari 
deyurli  kengavadi.
Gimnastikaning  juda  katta  gigiyena  va  sog'lom lashtirish 
ahamiyati  haqida  dunyoning  atoqli  m utafakkirlaridan biri  Plutarx: 
■•( limiiaslika  mcdilsinaning  shilbbaxsh  qismidir»  -   degan  edi1. 
I.iliim  lanining  aloqli  arlioMai i  bo’lgan  rus  olimlari  l.M.  Sechenov, 
I I ’.  I'avlov.  IN .  Mcchnikov.  1 4 .  I.esgalt,  V.V.  Gorinevskiylar 
jismoniy  mashqlarga.  jum ladan,  gimnastika  mashqlariga  katta 
aham i\al  he rib.  bu  mashqlarni  hayoliy  laoliyal  va  ishchanlik 
i|obiliyalini  oshirishning.  shuningdek  sog'lom lashish  va  laol  dam 
olishning  eng  yaxsbi  vositasi  deb  bilgan  ed ilar.
(iim nasiika  bilan  hamma  -   bolalar-u  kattalar,  keksalar-u 
yoshlar.  yaxshi  tayyorgarlik  k o ‘rganlar-u  u  bilan  shug'ullanishni 
endi  boshlovchilar,  sog'lom   kishilar-u  va  hatto  betob  kishilar 
ham  shug'Lillanishlari  mumkin.  Gimnastika  bilan  maktabgacha 
voshdagi  bolalar muassasalarida. maktablarda, o 'rta  maxsus ta ’limi 
va  oliy  o ’quv  yurtlarida,  ishlab  chiqarish  jam oalari  va  davolash 
muassasalarida,  dam  olish  uylari  va  sanatoriylarida,  arm iya  va 
llnlda  ham  sluig'ullaniladi.  Gimnastika  bilan  k o ‘pchilik  mustaqil 
ia\  islula  o '/   uylarida  radiodan  eshitib,  televizorda  namoyish 
i|ilm ,i\oIl'.id  sog’lom  turm ush  tarzi  (STT)  jism oniy  madaniyati 
maslig  ulollarmi  ko‘rib  turib.  m ahallalar  va  boshqalarda  shu- 
H'ullanadilar.  ( iimnastikaning  bunchalik  ko‘p  yoyilganligiga 
sabab 
umiif’
  baivliaga  tushunarli  va  xilma-xil  ekanligida, jism oniy 
lai hi\ ani!))-■  tin 1
1  \ a/ilalarini  hal  qilish  uchun  mashqlar  tanlash 
imkoniyali  kalla  ckanligidadir.
(iimnasiikaniim  ta  limiy  ahamiyati  ham  ju d a  katta.  O'quv
1 «Гинастпка».  I lo.i  (ннпсИ  ред.  П.1лемина  A.M ., Бры кина  А.Т.  -Т.: 
"У к н т у в ч н ” .  I l)S2.  (>- s 
:  Shuning o'zi,  6 - s;ilii!;i.
7


topshiriqlari  aniq  taqsim lanishining  shartliligi,  harakatlar tahlili  va 
sintezining  keng  ishlatilishi,  o'rganilgan  harakat  faoliyatlarining 
xilma-xil  ijro  variantlarida  murakkablash-tirilishi,  harakatlarni 
kombinatsiyalashni  chegaralanm aganligi,  shakl  va  koordinatsiya 
jihatidan  xilma-xil  b o ‘lgan ju da  k o ‘p  jism oniy  mashqlarni  o ‘rga- 
n ish -  bularning ham masi shug‘ullanuvchilarga o'zlarining harakat 
imkoniyatlarini  baholashni  va  harakat  faoliyati  umumiy  qonuni- 
yatlarini  aniqlab  olishni  o'rganish  imkonini  beradi.
Gimnastika bilan shug'ullanish natijasida qaddi-qomati,  gavda 
tuzilishidagi  nuqsonlar  tuzaladi,  gavdaning  ayrim  bo'g'inlarini 
rivojlanishida  ham,  umum an  tananing  rivojlanishida  ham  juda 
yaxshi mutanosiblikka  erishiladi.
Gimnastikaning  pedagogik  ahamiyati  shundaki,  muntazam 
shug‘ullanuvchilar ta ’lim am aliyotiga ongli munosabatda, m ashg'u- 
lotlarga q at'iy tartibda qatnashadilar,  o'qitish jarayonida maksimal 
faollik namoyon qiladilar. jism oniy tarbiya jarayoniga e'tib o r bilan 
qarashga odatlanadilar.
Gimnastikada 
qo‘llaniladigan 
uslubiyotlar 
shug‘ullanuv- 
chilam ing  intellektual  faoliyati  faolligini  oshirish  imkonini 
beradi,  markaziy  asab  tizim ining  xizmatini  yaxshilaydi,  uning 
muskul  faoliyatining  turli  holatlariga  moslasha  olish  qobiliyatini 
shakllantirishga yordam  beradi.
M amlakatimizda jism oniy  tarbiya  o ‘zaro  aloqador  ikki  yo'na- 
lishda  amalga  oshiriladi.  Bulardan  biri  umum tayyorlov  y o ‘nalishi 
b o ‘Isa,  ikkinchisi  ixtisoslashgan-amaliy  (professional-amaliy, 
harbiy-amaliy  va  sport-amaliy)  yo'nalishidir.  Gimnastikaning 
vositalari,  uning  m ashg‘ulotlarini  tashkil  etishdagi  uslubiyotlari 
har  ikkala  yo'nalishda  ham  keng  q o ‘llaniladi.  Yuqorida  qayd  etib 
o ‘tganimizdek,  gimnastikaning  o ‘ta  ta'sirchanligi  boshlang‘ich 
jism oniy  tarbiya  bosqichlarida,  insonning jism oniy  qobiliyatlarini 
har  yoqlama  va  garmonik  rivojlantirish  poydevori  yaratilayotgan 
vaqtda  nam oyon  b o ia d i.  Gimnastikaning  bu  asosiy  funksiyasi 
uning  k o 'p   asrlik  taraqqiyot  tarixi  m obaynida  shakllandi  va  qaror 
topdi.


Gimnastika mashqlarining xilma-xilligini  hisobga olgan holda 
ta ’sir etishi  qat’iy bir tartibda olib borilsa, ular kishi  organizmining 
ayrim  tizim lariga  tanlab  va  lokal  (alohida  bo‘g ‘imlariga)  ta ’sir 
k o ‘rsatadi,  bu  esa  gim nastikadan  jism oniy  tarbiyaning  amaliy- 
ixtisoslashgan  shakllarida  foydalanishni  belgilab  beradi.  Uchuv- 
chilar  tarkibi  va  kosmonavtlarning jism oniy  tayyorgarlik  k o ‘rishi, 
shuningdek, gim nastikadan ayrim sport turlarida (suzuvchi gimnas- 
tikasi, bokschi gimnastikasi, futbolchi gimnastikasi va hokazolarda) 
foydalanish  gim nastikadan  ana  shunday  am aliy-ixtisoslashgan 
gimnastikada  foydalanish  mumkin,  degan  gapga  yorqin  misol 
boMishi  mumkin.
Sport faoliyatida  gimnastikaning  uchta  mustaqil turi  bor:  sport 
gimnastikasi,  akrobatika va  badiiy  gimnastika.
Sport gimnastikasi -  sportning  olimpiada turi,  olimpiya o ‘yin- 
lari  qayta  tiklangan  (1896-  y.)  dan  beri  gim nastika  hozirgi  zam on 
olimpiya o'yinlari qatoridan m ustahkam  o ‘rin egallab kelmoqda.

Download 4,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish