G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I


bet40/202
Sana16.06.2022
Hajmi
#676128
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   202
Bosh m iya
Yangi tu g ilg a n bola bosh miyasining vazni 340-400 g bo'lib, tana 
vaznining 1,8-1,9 qismini (katta odam da esa 1,40 qismini) tashkil etadi.
1 yoshda bosh miya vazni 800 g, 7 yoshda 1250 g, 15 yoshda 1350 g, 
18 yoshda 1380 g, k atta odam larda 1400 g ga teng. Bolaning bosh miyasi 
7 yoshgacha tez o 4sadi. Bosh m iyaning o'sishi 20-30 yoshlarga borib 
to'xtaydi. 1-2 yoshda bosh miya orqa miyaga nisbatan ancha tez o'sadi, 
so iig orqa miyaning o'sishi tezlashadi.
59
www.ziyouz.com kutubxonasi


Bosh miya ham orqa miya kabi oq va kulrang m oddalardan tashkil 
topgan. Bosh m iyaning kulrang m oddasi turli xil neyronlardan iborat. 
Bosh m iy a d a 14 m lrd. nerv h u ja y ra si bor. B u n d an ta s h q a ri, b osh 
m iyaning 60-90% ni neyrogliya h u jay ralari tashkil etadi. N eyrogliya 
hujayralari himoya qiluvchi va tutib turuvchi tayanch to'qim a hisoblanadi. 
Neyrogliyada gorm onlar va gorm onsim on m oddalar hosil bo'ladi.
Bosh m iya uzunchoq m iya, varoliy k o 'p rig i, m iyacha, o 'r ta m iya, 
oraliq m iyadan iborat b o 'lib , bu qism lar bosh miya sopi deb ataladi. 
U larni bosh miya katta yarim sharlari o 'ra b turadi.
Uzunchoq m iya
U zunchoq m iya orq a m iyaning davom i b o 'lib , uzunligi 3-3,5 sm. 
U zunchoq miya va varoliy ko'prigi reflektor ham da o'tkazish funksiyasini 
amalga oshiradi.
U zunchoq m iyaning reflektor ishida bosh m iyadan chiqqan 5-12 ta 
nerv yadrolari ishtirok etadi. U zunchoq m iyadan chiqqan uchlamchi nerv 
yuz terisi, ko'z, burun, qism an tilni nerv bilan ta ’minlaydi va tishlardan 
sezuvchi impulslarni o'tkazadi. Bundan tashqari, uzunchoq m iyada nafas 
olish, qon tom irlari devori harakatining nerv m arkazi, qo'sish, yutish, 
ter ajratish, so'lak ajratish, k o 'z yoshi ajratish, qovoqlarni yumish, aksa 
urish, yo 'talish nerv m arkazlari bor. Bosh m iyaning yuqori bo'lim lari 
uzunchoq m iyaning reflektor funksiyasini boshqarib turadi. U zunchoq 
m iyaning m o rfo lo g ik jih a td a n sh akllan ish i bilan nafas olish, yu rak
tom irlari, ovqat hazm qilish va boshqa funksiyalar takom illashib boradi.
Hom ila 16-17 haftalik bo'lganda uzunchoq m iyada nafas olish nerv 
m arkazi shakllanadi, 21-22 haftalarda nafasni chiqarish nerv m arkazlari 
shakllanib tugaydi. Yangi tug'ilgan bolada nafas, himoya reflekslari (aksa 
urish, y o 'tal va boshqalar) rivojlangan bo'ladi. U nda so'rish, yutish kabi 
ovqatlanishga bo'lgan shartsiz reflekslar yaxshigina rivojlangan.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish