m uskullarning tegishlicha taran g turishini saqlashda ishtirok etadi va
hokazo. M iyachaning faoliyati izdan chiqsa, odam u yg 'u n h arak atlar
qila olmay qoladi, tez charchab, oyoqlarini k a tta kerib, gandiraklab va
qaltirab yuradi. Bir necha oydan so 'n g h ara k a tla r yaxshilanadi. M iya
y a rim s h a rla ri m iy a c h a o rq a li sk elet m u s k u lla rin in g to n u sin i va
u y g 'u n lig in i refiek to r y o 'l b ilan b o sh q a rila d i. C h ap y arim sh a rla r
m iy a c h an in g o 'n g y a rim s h a rla r fu n k siy a sin i, o 'n g y a rim s h a rla r
m iyachaning chap yarim sharlar funksiyasini boshqaradi. M iya yarim
sh a rla ri m iy ach a o rq ali v egetativ fu n k siy a la r-y u ra k , q o n to m irla r
faoliyatini, ovqat hazm qilish va boshqa funksiyalarni boshqaradi.
Yangi tug'ilgan bola miyachasining vazni 20,5-23 g, 6 oylikda esa 62-
65 g b o 'la d i. B olad a m iy ach an in g oq m o d d asi k u lra n g m oddasig a
nisbatan tez rivojlanib, 7-8 yoshida tugallanadi. M iyachadagi refiektor
funksiyaning shakllanishi uzunchoq m iya, o 'r ta va o raliq m iyaning
shakllanishiga bog'liq.
O rta miya.
O 'rta miya 4 tepalik plastinkasi va miya oyoqchalaridan
tashkil to p g an . B und an tash q a ri, qizil y ad ro , q o ra m o d d a va bosh
m iyadan chiqadigan, ko 'z soqqasini harakatga keltiruvchi 3-4 juft va 4
juft g'altaksim on nervning yadrolari bor.
O 'rta miya yadrolari faoliyatiga k o 'ra sezuvchi va h arakat yadrolariga
bo'linadi. H a ra k at yadrolari organizm da m uskullar tonusiga bevosita
ta ’sir etadi. Sezuvchi yadrolar eshitish va k o 'rishda ishtirok etadi. O 'rta
miyasi shikastlangan odam da m uskullar tonusi saqlanib qolgani holda
to 'g 'rilo v c h i reflek slar b u zilad i, ch u n k i bo sh m iya p o 's tlo q qism i
m uskullar tonusini boshqarib turadi. O 'rta m iyada yana k a tta yarim
sharlarga boradigan o'tkazuvchi yo'liar joylashgan. O 'rta miya ishtirokida
hosil bo'ladig an reflekslar ona qornida hom ilada shakllana boshlaydi.
Yangi tug'ilgan bolada ko'z qorachig'i refleksi yaxshi rivojlangan bo'ladi.
Tovush va teri ta ’siriga javoban ko 'z qorachig'ining lcengayishi bola 10
haftalik bo'lgandayoq seziladi. 2-3 oylikdan boshlab labirint refleksi to 'la
nam oyon b o'lad i. Bolaning yoshi ortishi bilan tanani m ako nd a tutib
turish refleksi ham yaxshi rivojlanib boradi.
Yangi tug'ilgan bolada o 'rta miyaning vazni 2,5 g. Qizil yadro yaxshi
rivojlangan bo'ladi.
Download
Do'stlaringiz bilan baham: