G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

Bolalar va o 4smirlar gigiyenasining asosiy vazifalari
- Y o sh fiz io lo g iy a s in in g aso siy v a z ifa s i o 's is h va r iv o jla n is h
q o n u n iy a tla rin i ochib berish, bir b u tu n org anizm , u n ing tizim lari, 
organlari to'qim alari va hujayralarini ishlash xususiyatlarini turli yoshga 
aloqador davrlarda aniqlash.
- Y osh fiziologiyasi organizm ning individual rivojlanish jaray o n id a 
funksiyalar evolyutsiyasini kuzatib boradi, fiziologik jarayonlarni o'zaro
m unosabatlari va ular o 'rta sid a b og'lanish sabablarini aniqlaydi. Shu 
b ila n b irg a y u k sa k d a r a ja d a tu z ilg a n m a te riy a , y a ’n i b o sh m iy a 
p o 4stlog‘ining organlar va um um an butun organizm faoliyatida yetakchi 
rol o'ynashini tushunib olishga yordam beradi.
- Bolalar va o'sm irlar gigiyenasining asosiy vazifalari quyidagilardan 
iborat:
- B olalar va o 's m irla r so g 'lig 'in i saqlash. Bu m asalani hal qilish 
biologik va ijtim oiy om illar, tashqi m uhit h am da um um iy taraq q iy o t 
qonunlarining bolalar va o'sm irlar organizmiga ta ’sirini aniqlash imkonini 
beradi. H a r bir yoshga oid dav rg a xos k asallik larn in g kelib chiqish 
sa b ab la rin i an iq lash esa k asallikn in g oldini olish c h o ra -ta d b irla rin i 
belgilaydi va hayotga tadbiq etish im koniyatini yaratadi. O 'sib kelayotgan 
av lo d n in g s o g 'liq d a ra ja s i jo riy etilg an s o g 'lo m la s h tiris h gigiyena 
ta d b irla rin in g n a tija si o 'la r o q , kelg usid a y a n a q a n d a y q o 's h im c h a
gigiyenik tadbirlar k o 'rish kerakligini ham belgilab beradi;
- Bolalar va o 'sm irlar faoliyati gigiyenasi. Olib boriladigan ishlarning 
b u s o h a s id a o 's ib k e la y o tg a n a v lo d n in g tu r li is h la r b ila n
shug'ullanishida (bolalar m uassasalarida o'qish, jism oniy ish bajarish, 
jism oniy tarbiya) gigiyenik tadbirlarni q o 'llash va natijalarini aniqlash 
k o 'z d a tu tila d i. B u n d a b o la la rn in g s o g 'lig in i s a q la g a n h o ld a ish 
faoliyatini oshirish ham da charchashning oldini olish tadbirlarini k o 'rish
asosiy m asala h iso b la n a d i. Bu esa o 'z n a v b a tid a yasli, b o g 'c h a va 
m aktab yoshidagi bolalarga m uvofiq keladigan kun tartibining to 'g 'ri 
tuzilishiga xizm at qiladi;
6
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- Tashqi m uhit gigiyenasi. M o'ljallangan ishning bu qismida bolalar 
va o 'sm irlar m uassasalarini loyihalash va qurishda bir q ato r gigiyenik 
tadbirlarni joriy etish, jum ladan ularni aholi yashaydigan joylarga qurish, 
xonalarni yetarli d arajada yoritish, toza havo va issiqlik, ichimlik suv 
bilan, b o lalar uchun m o 'lja llan g a n jih o z la r bilan t a ’m inlash k o 'z d a
tutiladi;
- B o la la r va o 's m ir la r o v q a tla n is h g ig iy e n a si. B u n d a o v q a t 
m ahsulotlarining aham iyati, ovqatlanish tartib i o 'rg an ilad i va o'sish 
davrida energiya sarfi m e’yori ishlab chiqiladi;
- Bolalar va o'sm irlarga tibbiy xizmat ko'rsatish. Ishning bu qismida 
tibbiy xizm at k o'rsatishni ilmiy nuqtai nazardan ishlab chiqish ham da 
epidemiyaga qarshi tadbirlar ko'rish;
- Psixogigiyena. Bunda bolalar va o'sm irlar ruhiy salomatligini saqlash, 
asab kasalliklarini oldini olish chora-tadbirlarini ishlab chiqish.