G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I


bet110/202
Sana16.06.2022
Hajmi
#676128
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   202
Umurtqa pog6onasi. 
U m urtqa pog'onasi alohida-alohida um urtqa 
suyaklarining umurtqalararo tog'ayli disk qavati yordamida ustma-ust 
joylashishidan hosil bo'ladi. Umurtqa pog'onasi skelet o'qi va tayanchi 
hisoblanadi, orqa miyani turli tashqi ta ’sirdan saqlab turadi. Umurtqa
174
www.ziyouz.com kutubxonasi


15-rasm. Ontogenezda umurtqa pog'onasining shakllanishi.
pog‘onasi yuqori va pastki kamar og‘irligini yengillashtirishda qatnashadi. 
Umurtqa yoylari va tanalaridan hosil bo'lgan teshiklar tutashib umurtqa 
kanalini hosil qiladi. Umurtqa kanali yuqorida miya qutisi bo‘shlig‘iga 
tutashadi, pastda esa dumg‘aza suyagining teshigi bilan tugaydi. Umurtqa 
pog'onasining yonida um urtqalararo teshiklar bo‘lib, bu teshiklardan 
orqa miya nervlari, qon tomirlar va limfa tomirlari o‘tadi.
U m u rtqa p o g ‘onasi 33-34 ta um u rtq ad an tashkil topgan, 7 ta 
b o ‘yin, 12 ta k o ‘k ra k , 5 ta bel, 5 ta d u m g ‘aza va 4-5 ta dum
um urtqalariga b o iin ad i. K atta odamning um urtqa pog‘onasida 4 ta 
egrilik b o ‘lib, birinchi egrilik bo ‘yin qismida oldinga qarab b o ‘rtib 
c h iq q a n , ik k in ch isi k o ‘k ra k q ism id a, o rq ag a b o ‘rtib ch iq q a n , 
uchinchisi bel qism ida oldinga b o ‘rtib chiqqan, to ‘rtinchi egrilik 
dum g‘aza va dum um u rtqalaridan hosil b o ‘lib, b o ‘rtiqligi orqaga 
qaragan b o ‘ladi. U m urtqa p o g ‘onasining egriliklari bog‘cha yoshi 
oxirlarida hosil bo‘ladi, bu egriliklar bola yurganda bilinadi, yotganida 
ular yoziladi. 0 ‘smirlik davrida bel egriligi vujudga keladi. U m urtqa 
pog‘onasi suyaklarining suyaklanishi o ‘smirlik davrigacha, so'ngra 
katta odamda ham davom etadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Bola 10 yashar bo'lganda umurtqalar orasidagi tog'ay to'qimasi qalin 
bo'lib. 14-15 yoshlarda bu tog'ay to'qim alarida yangidan suyaklanish 
nuqtalari hosil bo'ladi. 23-26 yoshda um urtqaning barcha qismlari 
suyaklanishi tugaydi. Umurtqa pog'onasining tez o'sish jarayoni o'g'il 
bolalarda qiz bolalarga nisbatan kechroq tugaydi, shuning uchun ham 
bolalar parta, stolda noto'g'ri o'tirganda umurtqa pog'onasi turli xilda 
qiyshayib qolishi mumkin.
Bu bola qad-qomatining buzilishiga, b a’zan umurtqa pog'onasining 
bir tomonga egilib qolishiga - skolioz va boshqalarga sabab bo'ladi. 
Umurtqa poronasining bo'yin va bel qismi juda harakatchan. Umurtqa 
pog'onasi bukiladi va yoziladi, o'ngga va chapga egiladi, shuningdek, 
k o 'ndalang o 'q atrofida buriladi. Uning harakatchanligi k attalarga 
qaraganda bolalarda ancha yuqoridir. K atta yoshli erkaklarda umurtqa 
pog'onasining uzunligi o'rtacha 75 sm, ayollarda 68 sm. ga teng.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish