Fuqarolik huquqi savollar javoblar

Prokat shartnomasining quyidagi o'ziga xos jihatlari mavjud.
Birinchidan, prokat shartnomasida mulk huquqining ikki elementi,
ya’ni egalik qilish va foydalanish ijaraga beruvchidan ijaraga oluvchiga
vaqtincha o'tadi va muayyan muddatdan so'ng ijaraga olingan molmulk
o'z egasiga qaytarib beriladi.
Ikkinchidan, prokat shartnomasining predmetini ko'char mol-mulklar
tashkil etadi. Xususiy alomatlari bilan belgilangan va iste’mol qilinmaydigan
har xil ashyolar prokat shartnomasining predmeti bo'la oladi. Bularga,
masalan, sport inventarlari, muzika asboblari, mashinalar, uy-ro'zg'or
buyumlari, turli xildagi texnika vositalari, qisqasi, bir marta foydalanish
bilan o'zining dastlabki qiymatini yo'qotmaydigan hamda iste’mol
qilinmaydigan ko'chirish mumkin bo'lgan mulklar hisoblanadi.
Uchinchidan, ijaraga beruvchi bo'lib, maxsus subyekt doimiy
tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanib kelayotgan prokatchi ishtirok etadi.
To'rtinchidan, prokat shartnomasi bo'yicha topshirilgan mol-mulkdan,
agar shartnomada boshqacha tartib belgilanmagan bo'lsa yoki u majburiyat
mohiyatidan kelib chiqmasa, iste’mol maqsadlarida foydalaniladi. Fuqarolik
Kodeksining 558-moddasining 2-qismida nazarda tutilgan ushbu qoida bilan Fuqarolik Kodeksining 89-moddasi qoidalarini solishtiradigan bo‘lsak,
prokat shartnomasida nazarda tutilgan qoida go‘yoki, noto‘g‘ridek ko'rinishi
mumkin. Chunki iste’mol qilinadigan ashyolarga quyidagicha ta ’rif berilgan.
Jumladan, bir karra foydalanish natijasida yo‘qolib ketadigan yoki dastlabki
holatida mavjud boimay qoladigan ashyolar (xom-ashyo, yoqilg‘i, oziqovqat
mahsulotlari va shu kabilar) iste’mol qilinadigan ashyolar hisoblanadi.
Ushbu tarifda nazarda tutilgan ashyolarni esa hech qaqchon prokat
shartnomasi asosida boshqa shaxsga berib bo'lmaydi. Prokat shartnomasining shakli. Prokat shartnomasi yozma shaklda
tuziladi. (558-moddaning 3-qismi). Prokat shartnomasining shakli
to'g'risidagi qoida imperativ harakterga ega bo'lib, agar taraflar ushbu
qoidaga amal qilmay prokat shartnomasini tuzgan bo'lsalar, prokat
shartnomasi tuzilgan paytdan boshlab haqiqiy hisoblanmaydi.