zarar o'rtasidagi sababiy bog'Ianish. Sababiy bog'lanishining mavjudligi
delikt javobgarligining asosiy shartlaridan biri hisoblanadi. Agar shaxs
muayyan zarar yetkazmagan bo'lsa u aybdor hisoblanmaydi. Zero, qonun
zarar uni yetkazgan shaxs tomonidan qoplanishini nazarda tutadi (FKning
985-moddasi). Zarar yetkazuvchi aybi dclikt javobgarligining sharti sifatida. Ayb
uchun javobgarlik tamoyili umumiy ahamiyatga ega bo'lib, u ≪bosh
delikt≫ tushunchasining majburiy unsuri hisoblanadi. Ba’zan qonun mazkur
tamoyildan istisno holatlami ham belgilaydi, biroq bu mazkur tamoyilni
rad etish uchun asos bo'la olmaydi. Ta’kidlash lozimki, fuqarolik huquqida
uzoq muddat mobaynida aybni shaxsning o'z xatti-harakatlariga nisbatan
ruhiy munosabati sifatida talqin etish konsepsiyasi amal qilib kelgan.
Aybni bunday tushunish delikt javobgarligi uchun ham xos bo'lgan
108 Omonat saqlash shartnomasi(tushunchasi, va uning huquqiy belgilari) Omonat saqlash shartnomasi bo'yicha bir taraf (omonat saqlovchi)
unga ikkinchi taraf (yuk topshiruvchi) bergan ashyoni saqlash va bu
ashyoni toia holida qaytarish majburiyatini oladi.
Omonat saqlashni o‘z kasb faoliyatining maqsadlaridan biri sifatida
amalga oshiradigan tashkilot (professional omonat saqlovchi) omonat saqlash
shartnomasida saqlovchining yuk topshiruvchidan ashyoni shartnomada
nazarda tutilgan muddatda saqlashga qabul qilish majburiyati ko'zda
tutilishi mumkin (FKning 875-moddasi). Omonat saqlash shartnomasining huquqiy belgilari asosan, quyidagicha:
Birinchidan, omonat saqlash real shartnoma bo'lib hisoblanadi, chunki
ashyoni omonat saqlash yuzasidan taraflar o'rtasida huquq va burchlar
omonat narsasining ikkinchi tarafga topshirilishi paytidan e’tiboran vujudga
keladi. Agar ashyoni omonat saqlash shartnomasi o'z kasb faoliyatining
maqsadlaridan biri sifatida amalga oshiradigan tashkilot (professional
omonat saqlovchi) yoki yuridik shaxslar o'rtasida tuzilsa, omonat saqlash
shartnomasi konsensual va ikki taraflama shartnomalar guruhiga taalluqli
bo'ladi, chunki bunday shartnoma bo'yicha omonat saqlashga qo'yuvchida
ashyoni omonat saqlashga qo'yish va ikkinchi tarafda, ya’ni omonat
saqlovchida ashyoni qabul qilish burehlari shartnoma tuzilgan paytdan
boshlab vujudga keladi;
ikkinchidan, omonat saqlash shartnomasi bo'yicha qonun hujjatlarida
yoki shartnoma bilan boshqacha hoi belgilanmagan bo'lsa, tekinga
tuziladigan shartnoma deb faraz qilinadi va bunday holda u bir tomonlama
shartnoma bo'lib hisoblanadi;
uchinchidan, omonat saqlash shartnomasining asosiy maqsadi, omonat
narsasini saqlash va keyinchalik butun holda qaytarishdan iborat.
Omonat saqlash shartnomasi bo'yicha omonat saqlovchiga, odatda
subyektiv mulk huquqining faqat bir unsurigina, ya’ni mulkni egallash
huquqigina o'tadi.
109 Delikt majburiyatlar (Surishtiruv, dastlabki tergov, prokuratura organlari va sudning qonunga hilof harakatlari tufayli yetkazilgan zarar uchun javobgarlik). Surishtiruv, dastlabki tcrgov, prokuratura organlari va sudning
Do'stlaringiz bilan baham: |