Фуқаро бинолари архитектураси фанидан маърузалар матни

3) Қурилиш системаси 
Қурилиш системаси
– бинолар конструктив ечимининг материал ва 
қурилиш технологияси бўйича комплекс характеристикасидир. Қурилиш 
системаларининг турлари 6.5-расмда келтирилган. Турли қурилиш 
системаларига тааллуқли биноларнинг техник-иқтисодий кўрсаткичлари 6.1-
жадвалда келтирилган [2]
6.1-жадвал 
Техник-иқтисодий кўрсаткичлар (1 м
2
умумий майдон учун) 
Қурилиш 
системаси 
5-қаватли уй 
9-қаватли уй 
Келтирилган 
харажатлар, 
сўм 
Меҳнат
сарфи, 
киши/соат 
Келтирилган 
ҳаражатлар, 
сўм 
Меҳнат 
сарфи, 
киши/соат 
Ғиштли 
100 
100 
100 
100 
Панелли 
102,2 
74,5 
100,3 
73,9 
Йирик блокли 
105,9 
81,2 
105 
82,3 
Ҳажмий 
блокли 
107,8 
68,6 
105,1 
68,3 

---

62 

---

63 
Кўриниб турибдики, майда элементлардан, яъни ғиштдан қилинган 
биноларда бошқа биноларга нисбатан келтирилган ҳаражатлар камроқ, 
Қаватлар сонининг ошиши билан панелли ва ғиштли қурилиш системаларига 
сарфланадиган келтирилган харажатлар фарқи камаяди. Худди шундай 
қонуниятни йирик блокли ва ҳажмий блокли қурилиш системаларида ҳам 
кузатиш мумкин. Лекин қурилиш майдонидаги меҳнат сарфи панелли 
қурилиш системасида ғиштли қурилиш системасига нисбатан деярли 25 
фоизга камаяди. Демак йирик элементлардан қуриладиган биноларнинг 
асосий афзаллиги қурилиш майдонидаги мехнат сарфининг сезиларли 
даражада камайиши ва қурилиш муддатларининг қисқаришидир. 
Хулоса 
● 
Конструктив система бинонинг мустаҳкамлигини, устуворлигини 
таъминловчи 
ўзаро 
боғланган 
юк 
кўтарувчи 
конструкцияларнинг 
мажмуасидир. Конструктив системани танлаш билан бинодаги ҳар бир 
конструкциянинг статик роли белгиланади.