Фуқаро бинолари архитектураси фанидан маърузалар матни

1) Биноларнинг конструктив ечимлари 
Бинонинг конструктив ечими лойиҳалаштиришнинг дастлабки босқичида 
белгилаб олинади, ҳажмий-план ечимига ўхшаб функционал ва техник 
жиҳатдан мақсадга мувофиқ, қурилиш ва эксплуатация жараёнида кам харажат 
бўлиши керак. Бундан ташқари бинонинг конструктив ечими мустаҳкам, 
устувор, узоққа чидамли, ёнғинга хавфсиз бўлиши лозим. 
Бинонинг энг оддий конструктив элементлари – бу устунлар (колонналар) 
ва балкалар (тўсинлар)дир. Балка иккита ёки ундан ортиқ таянчга таянадиган 
бўлиши мумкин. Иккита танячга эркин таянган балка 
кесилган
балка, бир нечта 
таянда ётадиган балка 
узлуксиз
балка деб аталади. Таянчга бир томони билан 
қистириб маҳкамланган балка консоль конструкция ҳисобланади. Балкалар, 
одатда, вертикал юкларни қабул қилиб таянчга узатадилар, ўзлари эгилишга 
ишлайдилар. 
Устун (стойка, колонна) ҳам тўғри брус, кесими тўртбурчак, квадрат, 
айлана ёки бошқа шаклда бўлиши мумкин. Уларни вертикал таянч сифатида 
қўлланилади. Вертикал юкларни қабул қилиб пойдеворга узатадилар, 
сиқилишга ишлайдилар, баъзан эгилишга ҳам ишлаши мумкин. 
Бинонинг конструктив ечими конструктив ва қурилиш системаларини 
ҳамда конструктив схемаларни танлаш билан белгиланади. 
2) Биноларнинг конструктив системалари ва схемалари 
Конструктив система
бинонинг мустаҳкамлигини, устуворлигини 
таъминловчи 
ўзаро 
боғланган 
юк 
кўтарувчи 
конструкцияларнинг 
мажмуасидир. Конструктив системани танлаш билан бинодаги ҳар бир 
конструкциянинг статик роли белгиланади. 
Бинодаги юк кўтарувчи конструкцияларни 
горизонтал ва вертикал
элементлардан иборат дейиш мумкин. 
56 ам айда 56 ива 56 кўтарувчи 
конструкциялар
(том ёпмалари, қаватлараро ёпмалар) ўзларига тушадиган 
барча вертикал юкларни қабул қилиб олиб,