Фуқаро бинолари архитектураси фанидан маърузалар матни

 
 
 
 
 
 
 
 
3.3-расм. Қурилишда қўлланиладиган ўлчамлар. 

---

35 
Руҳсат этилган хатолик “С” элементнинг тайёрлашдаги белгиланган 
аниқлик классига боғлиқ бўлиб, ҳар қандай турдаги элементлар учун 
технологик жараёнлар, ишлаб чиқариш талабларидан келиб чиққан ҳолда 
меёърий ҳужжатларда унинг қиймати қатъий белгилаб қўйилади. 
Хулоса 
● Бино, унинг мустаҳкамлигини, устиворлигини, узоққа чидамлилигини 
ва эксплуатацион сифатларини таъминловчи горизонтал ҳамда вертикал 
элементлардан, 
яъни 
ўзаро 
боғланган 
юк 
кўтарувчи 
ва 
бошқа 
конструкциялардан иборат бўлади. 
●
 
Горизонтал юк кўтарувчи конструкцияларга
 
қаватлараро ёпмалар, том, 
чордоқ, ертўла ёки техник қаватлар ёпмалари киради. 
● Вертикал юк кўтарувчи конструкцияларга
деворлар, устунлар каби 
конструкциялар киради. 
● Қурилиш муддатларини қисқартириш, унинг сифатини кўтариш, 
қурилиш майдонида меҳнат сарфини камайтириш асосий йўли қурилишни 
индустрлаштириш, яъни бинолар ва иншоотлар қурилишини саноат асосига 
ўтказишдир. 
● Қурилишда 
унификация 
бино қисмлари ва конструктив элементлари 
турлари ва ўлчамларининг сонини чеклашдир. 
● Элементларнинг шакл, бичим ва конструктив белгилар бўйича типлари 
сонини чеклаш 
типизация
ни билдиради. 
● 
Стандартизация 
– оммавий тарзда қўллаш учун тасдиқланган типовой 
конструкцияларнинг шакли, бичими, физик ва ўлчам катталикларига давлат 
стандарти (ЎзСТ) томонидан махсус норма – талаблар ўрнатилишини 
билдиради. 
● 
Ягона модул системаси (ЯМС)
бинолар, уларнинг қисмлари ва 
конструкциялар ўлчамларининг белгиланган бирлик – модулга каррали бўлиши 
асосида шу ўлчамларни мувофиқлаштириш қоидаларининг мажмуини 
билдиради. 
● Қурилишда биноларнинг ҳажмий план ечимлари параметрларини 
белгилашда асосан йириклаштирилган модуллар, конструкцияларнинг ва айрим 
элементларнинг ўлчамларини белгилашда йириклаштирилган ва каср модуллар 
қўлланилиши мумкин. 
● Қурилишда уч хил: номинал, конструктив ва ҳақиқий ўлчамлардан 
фойдаланилади.