From Vikipediya Jump to navigationJump to search

Геометрик ўхшашлик

Конвектив иссиқлик алмашинув жараёни учун жиддий аҳамиятга эга бўлган обoект ва унинг модели ўлчамлари ( ва ¹) қуйидаги тенглик билан боьланган бўлиши керак:
`=m_l
яъни моделp аслидан m_l марта кичик (катта).

Иссиқлик ўхшашлиги

Бу ўхшашлик температура майдонлари ва иссиқлик оқимларининг ўхшашлигини билдиради. Ўхшаш ҳодисалар таърифига асосан, конвектив иссиқлик бериш дифференциал тенгламасидаги физик ва геометрик катталиклар (намуна ва моделp учун) қуйидаги нисбат билан боғлиқ бўлиши керак:
¹=m_; ¹=m_ ; t¹=m_tt;
t¹=m_tt; ¹=m_е,
бу ерда m_, m , m_t, m_е – ўхшашлик сонлари. Иссиқлик берилишининг дифференциал тенгламасига асосан (9.6 ) моделp учун:

(9.6 ) ва (9.14) тенгламалар билан ёритилган иссиқлик алмашинув жараёнлари қуйидаги шарт бажарилганда ўхшаш бўлади:

Юқоридаги тенгламага (9.15) масштабни танлаш ёки ўхшаш сонларни танлаш тенгламаси дейилади.
Бу тенгламадан кўриниб турибдики, иккита ҳар қандай ўхшаш сонларни ҳар қанча ўзгартириш мумкин, лекин, учинчи ўхшаш сон, шундай танланиши лозимки, натижада (9.15) шарт бажарилиши лозим.
Намуна ва моделp учун бир хил бўлган ўлчамсиз комплексларга ўхшаш сонлар дейилади. Уларга иссиқлик узатиш фанининг ривожланишига катта ъисса қўшган олимлар номи берилган.
Ўхшаш сонлар (m_, m_l, ва, m ) қийматларини (9.15) тенгламага қўйиб ва тенгламани чап томонидаги намунага тегишли катталикларни ва ўнг томонига моделp учун катталикларни жамласак қуйидагини ҳосил қиламиз:
(9.16)
Охирги ифодага унинг таркибига кирган катталикларни бирликларини қўйсак,  l / ўлчамсиз катталик эканлиги келиб чиқади. Ҳосил бўлган сонга Нусселpт сони дейилади.
Нусселpт сони, қаттиқ жисм билан суюқлик чегарасидаги иссиқлик алмашинувини тавсифлайди:
(9.17)
бу ерда –иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти, Вт/(мК);  – иссиқлик бериш коэффициенти, Вт / (м²К); l_о – жисмнинг ўзига хос чизиқли ўлчами, м.