From Vikipediya Jump to navigationJump to search

Энтальпия ҳолат функциялари (u, р, ) катталикларининг комбинацияларидан иборат бўлганлигидан, бинобарин энтальпия ҳам ҳолат функцияси бўлади.

5 МАВЗУ;ТЕРМОДИНАМИКАНИНГ ИККИНЧИ ҚОНУНИ

Режа. 1. Карно цикли
2. Карно теоремаси
3. Тўғрива тескари циклар,Эксергия тушунчаси
Термодинамик жараёндаги тизим иш бажариши учун унга даврий равишда маълум миқдордаги иссиқлик энергияси ёки иш жисми узатиб турилиши ва ишга тўла айланмасдан қолган иссиқлик миқдорини тизимдан ташқарига (совиткичга) узатиш керак. Шунда цикл даврий равишда такрорланади.

Карно цикли. Карно теоремаси

Француз инженери Карно Никола Леонар Сади 1824 йилда «Оловнинг ҳаракатлантирувчи кучи хақида мулохазалар» асарида иссиқлик двигателлари назариясига асос солди.
Карно ўзининг бу ишида иссиқлик двигателининг термодинамикаси учун алохида аҳамиятга эга бўлган циклини (кейинчалик унинг номи билан аталган циклни) кўриб чиқди.
Карно таклиф қилган цикл икки адиабата ва икки изотермадан иборат бўлиб, шу цикл бўйича ишлаган иссиқлик двигателининг Ф.И.К. энг юқори бўлади. Жараёндаги барча цикллар қайтар деб қабул қилинади (3.2-расм).
Ушбу циклни амалга ошишини чуқурроқ тушуниш учун, қуйидагидек иссиқлик машинасини кўз олдимизга келтирамиз, яъни, унинг цилиндри жараёнга қараб иссиқликни абсолют ўтказади ва иссиқликни абсолют ўтказмайди.


3.2-расм


Поршеннинг биринчи ҳолатида ишчи жисмнинг параметрлари р₁, ₁ ва температураси иситкич температураси Т₁ га тенг бўлсин. Агар шу вақтда цилиндр иссиқликни абсолют ўтказадиган бўлса ва уни иситкичга туташтирсак, у ҳолда ишчи жисм q₁ иссиқликни олиб изотерма 1-2 бўйича кенгайиб иш бажаради.
2-нуқтанинг параметрлари р₂, ₂, T₁. Шу нуқтадан бошлаб цилиндр иссиқликни абсолют ўтказмайдиган бўлиш керак. Температураси Т₁ бўлган ишчи жисм адиабата 2-3 бўйлаб температураси совиткич температураси Т₂ га тенг бўлгунча кенгайиб иш бажаради.
3-нуқтанинг параметрлари р₃, ₃, T₂. Шу нуқтадан бошлаб цилиндрни абсолют иссиқлик ўтказувчан қиламиз. Ишчи жисмни 3-4 изотерма бўйича сиқиб, шу вақтнинг ўзида q₂ иссиқликни совиткичга берамиз. Изотермик сиқишнинг охирида ишчи жисмнинг параметрлари р₄, ₄, T₂ га тенг бўлади.