Foydаlаnilgаn аdаbiyotlаr roʼyxаti

Xalqaro investitsiyalar balansi

XULOSA

To'lov balansi mamlakatning tashqi iqtisodiy aloqalarini, uning jahon iqtisodiyotiga qo'shilish darajasini aks ettiradi.

To'lov balansi har bir mamlakat uchun individual xususiyatlarga ega, bu uning iqtisodiy siyosati, iqtisodiy rivojlanishi va milliy o'ziga xosligi natijasidir.

To'lov balansiga xalqaro muhit kuchli ta'sir ko'rsatadi. To'lov balansi davlat tomonidan tartibga solish obyekti hisoblanadi.

TB holati iqtisodiy xavfsizlikning muhim mezonlaridan biridir. Tahlilga ko'rib chiqilgan yondashuv TB holati va ichki pul bozori o'rtasida yaqin munosabatlarni nazarda tutadi. Asosiy xulosa shundan iborat bo'lishi mumkinki, har qanday o'lchovning TBga ta'sirini, uning pul qiymatiga baho bermasdan uzoq vaqt davomida baholab bo'lmaydi. Aksincha, pul bozori darajasining har qanday o'zgarishi TB o'zgarishiga olib keladi. TB tahliliga monetar yondashuvning yo'qligini inobatga olmasdan, biz monitar hodisani maqsadga muvofiq deb bilamiz.

70-yillarning o'rtalaridan boshlab to'lovlar balansini davlatlararo tartibga solish yangi hodisa bo'ldi. U iqtisodiy aloqalarni baynalmilallashtirish va milliy tartibga solishning samarasizligi natijasida paydo bo'ldi. Qayta ishlab chiqarishning tashqi omillari rolining ortishi bilan to'lov balansining uzoq muddatli nomutanosibligi ayrim mamlakatlar iqtisodiyoti va jahon iqtisodiyotidagi nomutanosiblikni oshiradi. Shuning uchun yetakchi mamlakatlar to'lov balansini jamoaviy tartibga solish usullarini ishlab chiqmoqdalar. To'lov balansini tartibga solishning davlatlararo vositalariga quyidagilar kiradi: eksportni davlat tomonidan kreditlash shartlarini kelishish; svop shartnomalari bo'yicha ikki tomonlama davlat ssudalari, markaziy banklarning milliy valyutadagi qisqa muddatli o'zaro qarzlari; xalqaro valyuta-moliya tashkilotlari, birinchi navbatda, XVF kreditlari.

Agar mamlakat qarzdorligi jahon hamjamiyatida oshib ketgan bo'lsa, bu iqtisodiy, keyin esa siyosiy xarakterga ega muammolarni keltirib chiqaradi. Bozorlar bunday mamlakatlarga beriladigan kreditlarni cheklab qo'yganligi sababli, uning to'lov balansi defitsitini qoplash shartli kreditlar, xususan XVF, barqarorlashtirish dasturlarini, shuningdek qarz beruvchilar va xalqaro tashkilotlarning iqtisodiyotiga va qarz olish siyosatiga aralashuvi orqali mumkin. Shuning uchun bunday qaramlik xavfini kamaytirish uchun qarzdor davlatlar, shu jumladan sanoatlashgan mamlakatlar tashqi davlat qarzini kamaytirish maqsadida iqtisodiy siyosatini qayta yo'naltirishmoqda. Harbiy xarajatlarni, shu jumladan xorijiy xarajatlarni kamaytirish to'lov balansini yaxshilashning samarali vositasidir.

Shunday qilib, to'lov balansini tartibga solish ancha murakkablashdi, uning vositalari kengaytirildi va qo'llanilishi iqtisodiy siyosatning boshqa shakllari bilan birgalikda tizimli xarakterga ega bo'ldi. To'lov balansini barqarorlashtirish dasturlari odatda iqtisodiyotni yaxshilash, inflyatsiyani jilovlash, byudjet kamomadini kamaytirish va boshqalar bo'yicha choralar bilan birlashtiriladi.

Biroq, to'lov balansi defitsitini kamaytirish vazifasi ko'pincha iqtisodiy siyosatning boshqa maqsadlari - iqtisodiy o'sishni saqlab qolish va bandlikni ta'minlash bilan to'qnashadi, bu iqtisodiy faoliyatni kengaytirish, byudjet xarajatlarini ko'paytirish va foiz stavkalarini pasaytirishni talab qiladi. Harbiy xarajatlarni, shu jumladan xorijiy xarajatlarni kamaytirish to'lov balansini yaxshilashning samarali vositasidir.

To'lov balansini tartibga solishning jahon tajribasi bir vaqtning o'zida milliy iqtisodiyotning tashqi va ichki muvozanatiga erishishdagi qiyinchiliklardan dalolat beradi. Bu to'lov balansi faol va passiv bo'lgan mamlakatlar munosabatlaridagi ikkita tendentsiyani - sheriklik va kelishmovchilikni kuchaytiradi.

FOYDАLАNILGАN АDАBIYOTLАR ROʼYXАTI

1. 
   Axmedov D.Q., Ishmuxammedov A.E.,Jumaev Q.X., Jumaev Z.A
   
2.