Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar II xalqaro ilmiy anjumani

Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar

II xalqaro ilmiy anjumani 
 
19-20 noyabr 2021 yil 
194 
bu esa o'z navbatida energiya diapazoni diagrammasining xususiyatlariga bog'liq 
bo'ladi [1]. Keskin geterostrukturada MZTlarni ajratish nuqtai nazaridan, eng 
maqbuli - bu zona uzilishlaridan biri nolga yaqin bo'lgan struktura, ya'ni: valentlik 
sohasidagi uzilishlar 
n-p
uchin 
va 
p-n
– geteroo’yish uchun 
. Aks 
holda, 
o'tkazuvchanlik diapazonidagi uzilishlar yoki valentlik zonasida 
va 
p-n
- yoki n-p – geteroo’tishlar MTZni geteroo’tishning kontakt sohasi bilan 
ajratilishiga to'sqinlik qiladi va ajratish koeffitsientining qiymati darajaga bog'liq 
taqiqlangan keng sohali material, qo'yilgan teskari kuchlanish va uzilish sohasining 
kattaligi, ya'ni to'siqning shaffofligidan. [2]. Shu sababli, ligerlangan tor sohali 
qotishma materialdan foydalanilganda, МZTni yanada to'liq yig'ish uchun, 
geterochegaraning qorong'u toklar qiymatiga ta'sirini kamaytirish uchun ko'pincha 
ajratilgan getero- va elektr chegaralari bo'lgan tuzilmalar n–p–p va p–n–n, tipidagi 
geterostrukturalar tez-tez ishlatiladi [3] da batafsil ko'rib chiqilgan. Agar masofa p 
-n- o’tish chegarasidan geterochegaragacha bo’lsa MZTning mos keladigan 
diffuziya uzunligidan kam,yani qalinligi p – yoki n – sohalaru holda 
fotosezgirlikning spektral xarakteristikasining shakli birlamchi geteroo’tishga 
o'xshaydi. 
Yuqorida 
aytib 
o'tilganidek, 
geterоo’tishlarga 
asoslangan 
fotoqabulqilgichlarda sezgirlik chegarasi uzun to'lqin uzunlikdagi tor sohali 
materialining taqiqlangan zona kengligi bilan aniqlanadi, qisqa to'lqin uzunligi 
chegarasi esa -to'lqin uzunligi oyna materialining taqiqlangan soha kengligi va sirt 
rekombinatsiyasi tezligi bilan belgilanadi. 
Yorug'lik nurining yuqori energiyasiga h
𝛎
yordamida spektral 
sezuvchanlik hududini kengaytirish uchun, silliq geterostrukturalarga imkon 
beradi, bunda taqiqlangan zona kengligi p-n - o'tish joyidan yoritilgan yuza 
yo'nalishi bo'yicha ortadi. So'nggi paytlarda ushbu turdagi strukturalarni ishlab 
chiqarish texnologiyasi rivojlanishi bilan ular tobora ko'proq qo'llanila boshladilar. 
Qisqa to'lqinli oblastda energiyaning sirtdagi taqiqlangan soha kengligidan oshib 
ketadigan nurga nisbatan sezuvchanlik pasayishining oldini olish uchun (4.5) 
tashuvchilarning sirtdan chiqib ketish tezligi 
sezilarli darajada 
rekombinatsiya tezligidan yuqori bo'lishi kerak, ya'ni 
Bundan tashqari, silliq geterostrukturalarda yuqori samaradorlikka erishish 
uchun, MZTning generatsiyalanuvchi sohasidan ajralish sohasigacha uchib o’tish 
vaqti uning yashash vaqtidan ancha kichik bo'lishi kerak: 
, ya'ni 
bu yerda 
d 
– p-n o’tishdan yoritilgan yuzalargacha bo’lgan masofa, 
- 
o'zgaruvchan tarkibli p –sohadagi elektronlarning diffuziya uzunligi, k-Boltsman 
doimiysi, Т-temperatura.

---