Fonetika o‘qitish metodikasi Reja

So`z urg`usi (leksik urg`u)
Gap urg`usi (mantiqiy urg`u)
So`z bo`g`inlaridan birining boshqalariga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishi. Yozuvda urg`u tushgan bo`g`in tepasiga (`) belgisini qo`yish bilan ifodalash mumkin.	Gapda so`zlovchi tomonidan alohida ahamiyat berilib, ta’kidlab ko`rsatilgan bo`lakning kuchli ohang bilan aytilishi.

URG‘U VA UNING NUTQDAGI AHAMIYATI
So‘z bo‘g‘inlaridan yoki gapda ishtirok etayotgan so‘zlardan birining boshqalariga nisbatan kuchliroq yoki cho‘ziqroq talaffuz qilinishiga urg‘u deyiladi. Urg‘uning vazifalari : 1. So‘zlarning fonetik tarkibini uyushtirish; 2. Gap tarkibida so‘zlarni bir-biridan farqlash.
Urg‘u yordamida nutq ko‘rkamlashadi, eshituvchiga yoqimli bo‘ladi, uni zeriktirmaydi.

• 
  Masalan: olmá (predmet, mevaning bir turi), ólma (harakat, olmoq fe’lining bo‘lishsiz shakli, -ma qo‘shimchasini ajratish mumkin); akademík (predmet, ot), akademík (belgi, sifat); gullár (ot, “ko‘p gul” ma’nosida), gúllar ( fe’l, “gullamoq”).
  
• 
  Gapning maqsadga ko‘ra turini ajratishda esa ohang (ohang) fonetik vosita bo‘lishi mumkin. Masalan: Dars boshlandi. (darak gap) Dars boshlandi? (so‘roq gap).
  
• 
  So‘z ma’nolarini farqlashga xizmat qiladigan fonemalar xususida yuqorida fikr yuritildi. Lug‘at tarkibidagi barcha so‘zlar, grammatik shakllar ana shu fonemalarining ma’lum tartibda ketma-ket joylashishi orqali shakllanadi. Ayrim hollarda o‘xshash bo‘lgan (omonim) so‘zlarning ma’no va grammatik shakllarini farqlashda urg‘u (leksik urg‘u) fonetik vosita bo‘lishi mumkin.
  

Izohlar : 1. Sof ko‘makchilar bilan birga kelgan mustaqil so‘zning oxirgi bo‘g‘ini urg‘u oladi: Osmon uzra.