Folklorshunoslikka

Savol va topshiriqlar:
1. Ertaklarning janr xususiyatlarini moddama-modda ayting, ular- ning har birini izohlang.
2. Hayvonlar haqidagi ertaklar boshqa tur ertaklardan qanday farq- lanadi? Boshqa tur ertaklar bilan o‘xshashligi borra i?
3. Sehrli ertaklar haqida o'qiganingiz bilan awalgi taassurotlar o‘rtasida farq bormi?
4. Xalq ertaklari —so‘z san’atining namunasi ekanini isbotlang.
5. Afsonalarning mavzuga ko‘ra turlarini ko‘rsatib bering va o‘z fikringizni isbotlang.
6. Rivoyatlar bilan afsonalarning farqli jihatlarini izohlang.


6-seminar mashg‘uIoti. 0 ‘zbekxalq qo‘shiq!arining o‘rganilishi Reja:
1. 0 ‘zbek folklorida qo‘shiq janri.
2. 0 ‘zbekxalq qo‘shiqlarining tasnif etilishi.
3. Xalq qo‘shiqlarining badiiyati masalalari.
Savol va topshiriqlar:
1. Xalq qo‘shiq!ari shu muddatgacha o‘rganilgan boshqa janr- lardan qaysi xususiyati bilan ajralib turadi?
2. Xalq qo‘shiqlarining tasnifi qanday asoslanadi?
3. Mehnat qo‘shiqlari haqida so‘zlang.
4. Mavsum-marosim qo'shiqlarining xos xususiyatlarini ay-
ting.
5. Lirik qo'shiqlar haqida nimalar bilasiz? Yod oigan namu- nalaringizni hirgoyi qilib ayta olasizmi?
6. Xalq qo‘shiqlarini bilgan shaxslardan namunalar yozib oling.


170

www.ziyouz.com kutubxonasi

“FOLKLORSHUNOSLIKKA KIRISH” FANIDAN MUSTAQIL TA’LIMNI TASHKIL ETISH BO‘YICHA КО‘RSATMALAR
1. 0 ‘zbek folklorshunosligining shakllanish tarixi.
2. Folklor asarlarini yozib olib, tadqiq etuvchi ilmiy yo‘nalishni shakllantirish fanining yuzaga kelishiga asos boigan ilk manbalar.
3. Xalq dostonlarining tarixiy asoslari va shakllanish bosqichla- rining folklorshunoslikda o‘rganilishi.
4. 0 ‘zbek eposi poetikasining tadqiq etilishi, o‘zbek folklori- ning janrlar tarkibida nasriy turga mansub asarlarning tutgan o‘mi.
5. Folklorshunoslikda nasriy turga kiruvchi asarlarni to‘plab nashrga tayyorlash.
6. Folklorshunoslikda marosim folklorini tadqiq etish muammolari.
7. 0 ‘zbek xalq musiqa folklori va uning o‘rganilishi.
8. 0 ‘zbek xalq teatr an'an alari va uning folklorshunoslikda o‘rganilishi.
9. Xalq dramalarining ilmiy tavsifi va poetikasi,
10. Marosim folklorining janrlar tarkibi va tasnifi.
11. Hozirgi zamon folklorshunosligining yangi ilmiy metodlari.
12. Postfolklor - hozirgi tarixiy-folkloriy jarayoiming o‘ziga xos ko‘rinishi sifatida.
13. Hozirgi folklor ijrochiligi va ijrosi.
14. H.Zarifovning hayoti va ijodiy faoliyati.
15. 0 ‘zbek xalq dostonchiligi va dostonchilik maktablari.
16. Ertak, afsona va rivoyatlarning o‘ziga xos xususiyatlari.
17. Xalq ijodiyoti va badiiy tafakkur taraqqiyoti.
18. 0 ‘zbek folklorshunosligining ilmiy yo‘nalishlari.
19. Mifologik maktabning yutuq va kamchiliklari.
20. Milliy mustaqillik va o‘zbek folklorshunosligining yangilanish jarayoni, ma’naviy qadriyatlar tizimini folkloristik asosda o‘rganish.
21. 0 ‘zbek foUdorshunosligining jahon filologiyasi taraqqiyoti- ga qo‘shgan qissasi.
22. Folklor asarlarini nashr etish sohasidagi yangilanishlar, folk-
lorshunoslikning boshqa fanlar tizimidagi o‘mi.
23. Folklor - umuminsoniy qadriyat namunasi sifatida.
24. Folklor va komil inson tarbiyasi.
25. 0 ‘zbek folklorshunosligining istiqbollari.
171

www.ziyouz.com kutubxonasi

hissa qo‘shgan xalqimiz yaratgan qadimiy qo‘shiqlar, marosim va an’analar bugungi kunda yosh avlodni ezgu an’analar ruhida kamol toptirishning muhim vositalaridan biriga aylantirildi.
« 0 ‘zbek xalq ijodi yodgorliklari» deb nomlanuvchi ulkan loyi- haning amalga oshirishga kirishilganligi mamlakatimiz ma’naviy hayotida katia voqea boidi.
Hammamizga maiumki, folklor - bu xalq ijodi. Xalqimiz tabiati, uning ruhiyatini folklor asarlaridek teran badiiy ifoda etuvchi namu- nalarni topish qiyin. Shunday ekan, o£zligimizni, dunyo madaniyati va sivilizatsiyasi tarixi, bugunidagi munosib o‘rnimizni ko‘rsatish- folklorni o‘rganish, targ‘ib etish bilan chambarchas bogiiqdir. Maz- kur o‘quv qoilanma ham talaba va magistrantlarga folklorshunoslik fanining mohiyati, o'rganish obyekti va predmeti, tadqiqot metod- lari, jahon folklorshunosligidagi yetakchi ilmiy maktablaming naza- riyalari, o‘zbek folklorshunosligi tarixi va xalq og'zaki badiiy ijodi asarlarini to‘plash metodikasi bo‘yicha chuqur bilim berish orqali milliy o'zlikni anglashdek uIug‘vor maqsadlarga xizmat qiladi.


174

www.ziyouz.com kutubxonasi