Fiziologiyasi va gigiyenasi

omliq  almashinav
  deyiladi.  H u­
jayralar  ichidagi  almashinuvda  hal  qiluvchi  rolni  hujayraning 
ko'plab  fermentlari  o ’ynaydi.  Ularning  faoliyati  tufayli  hujayra 
moddalarida  murakkab  o'zgarishlar  vuz  beradi.  ularning  m oleku­
lalari  ichidagi  kimyoviy  b o g ia ri  uziladi,  bu  esa energiya ajralishi- 
ga  olib  keladi.
Bunda  oksidlanish  va  tiklanish  reaksiyalari  muhim  ahamiyat 
kasb  etadi.  hujayrada  boshqa  maxsus  fermentlar  ishtirokida  fosfor
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kislotasi  q o ld ig i  (fosforlanish),  NFL  aminoguruhni  (qavta aminla- 
nish),  metil  guruhi  CH,  (transmetillanish)  va  boshqa o 'tish  reaksi- 
valari kabi, shu tipdagi boshqa kimyoviy reaksiyalar ham bajariladi. 
Bu  reaksiyalar  paytida  ajraladigan  energiyalar  hujayralarda  yangi 
m oddalarning hosil bo'lishi  uchun,  organizmning hayot faoliyatini 
ta ’minlash  uchun  ishlatiladi.
Hujayralar  ichidagi  almashinuvning  oxirgi  mahsulotlari  qisman 
hujayralarning  yangi  moddalarini  tuzilishi  uchun  sarflanadi,  hu­
jayralar tom onidan  foydalanilmaydigan  m oddalar organizmda  ayi- 
ruv  a ’zolari  orqali  chiqarib  tashlanadi.