Fiziologiyasi va gigiyenasi

0 ‘pkaning  tiriklik  sig‘imi.  Tinchlik  paytida  voyaga  yetgan 
odam nisbatan bir xilda nafas  oladi  va chiqaradi  (500 ml ga yaqin). 
Lekin kuchli nafas olingandan keyin yana  1500 ml havo olish mum- 
kin.  Odativ nafas chiqarishdan keyin, yana  1500 ml havo chiqarishi 
mumkin.  Chuqur  nafas  olinganidan  keyin  odam  chiqaradigan  eng 
k o 'p   miqdordagi  havoga 
o'pkaning tiriklik sig ‘imi
 deyiladi.
O 'pkaning tiriklik  sig'im i  yoshga bog'liq  holda, jinsga.  k o'krak 
qafasi  hajmiga.  uning  muskullarini  rivojlanish  darajasiga  bog'liq 
holda  o ‘zgarib  turadi.  Odatda.  u  erkaklarda.  avollarga  nisbatan 
katta.  sportchilarda,  sport  bilan  shug'ullanm aganlarga  nisbatan 
katta.  Masalan,  u  shtangachilarda  4000  ml  ga  yaqin,  futbolchilar- 
da 4200  ml.  gimnastlarda 4300  ml.  suzuvchilarda 4000  ml,  eshkak 
eshuvchilarda  5500  ml  va  undan  ham  yuqori  bo‘ladi.
O 'pkaning  tiriklik  sig'im ini  o'lchashda  bolani  o'zining  faol  va 
aqliy ishtiroki talab qilinadi, ana shu sababli uni faqatgina 4 -5   yosh­
dan keyingina o'lchash mum kin (9- jadval).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Bolalar 16—17  yoshga  yetganida  ularning  o'pkasining  tiriklik 
sig'im ining  o'lcham i  voyaga  yetgan  odamlarnikiga  teng  bo'ladi.
9-jadval