Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 12,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet230/390
Sana31.12.2021
Hajmi12,82 Mb.
#245684
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   390
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.) (4)

M ensturatsiya.  O 'tish  davrida  qizlarda  mensturatsiya  yuz 
beradi.  Bu  esa  ularning  tuxumdonlari  otalanish  xususiyatiga  ega 
bo'lgan  yetilgan  tuxum  hujayrasini  ishiab  chiqara  boshlaganidan 
dalolat  beradi.
M ensturatsiya  11-12  yoshdan  oldin  va  17-18  yoshdan  keyin 
boshlanmagan  b o ‘lsa  m o'tadil  hisoblanadi.  M ensturatsiya  4 5 -  
54  yoshgacha,  ya'ni  klimakterik  yoshgacha  davom  etadi.
Kuchli  asabiy  buzilishlar.  kuchli  jism oniy  og'riq,  shimoldan 
janubga  o'tish.  tekislikdan  baland  to g ’  sharoitiga  almashinishlar 
menstrual  siklning  buzilishini  chaqirishi  mumkin.  Bulaming  ham- 
masi mensturatsiya m a’lum mahalliy jarayon emasligi va aksincha, 
markaziy  asab  tizimi  bilan  kordinatsiyalanuvchi  jinsiy  sikllardan 
birining  ko'rinishi  ekanligidan  dalolat  beradi.
Birinchi  marta  mensturatsiyaning  yuzaga  kelishi  faqatgina jin ­
siy  yetilishning  boshlanganligi  haqidagi  m a ’lumotdir.  Qiz  bolalar 
hom ilador  b o iis h   imkoniyatiga  ega  bo'lsada,  uning jinsiy  a ’zolari 
butun  organizmi  m o'tadil jinsiy  aloqada  bo'I ish  uchun vetilmagan 
bo'ladi.  Biz  yuqorida  qayd  qilganimizdek,  qizlarning  organizmi­
ning  rivojlanishi  20  yoshgacha  va  ayrim  holatlarda  biroz  kechroq 
ham davom etadi.  Faqat mana shu yoshdan boshlab, jinsiy aloqalar- 
ni  boshlash  mumkin.
Mensturatsiy a,  odatda,  2  kundan  5  kungacha  davom  etadi  va 
bu  davr  davomida  qiz  bola  50  ml  dan  150  ml  gacha  qon  yo'qota- 
di.  Agarda  mensturatsiya  doimiy  ravishda  takrorlanadigan  bo'lsa. 
u  qariyib  har  24-28  kunda  takrorlanib  turadi.  Agar  mensturatsiya 
har doim m a'lum  vaqtda, m a’lum  oraliq muddatda davom etadigan 
kunlar  soni  bir  xil  va jadalligi  bir  xil  bo'lsa  m o'tadil  sikl  deb  hi­
soblanadi.  Dastlabki  mensturatsiya  7 -8  kun  davom  etishi,  so'ngra 
bir  necha  oyga  va  hatto  yillab  yo'qolish  mumkin.  K o'pchilik  hol­
larda  u yoki  bu  darajadagi  menstrua!  siklning  davriyligining o'rna- 
tilishiga yil  davomidagi  bir necha o'zgarishlardan keyin erishiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Birinchi mensturatsiya ayrim hollarda umuman organizm uchun 
yomon  holatlar.  holsizlanish,  og'riqlar  yoki  jiddiy  darajadagi  qon 
yo'qotishlar bilan birga kechadi.  Ayrim  paytlarda biroz haroratning 
k o ’tarilishi,  qusish,  ich  ketish  yoki  ich  qotish,  bosh  aylanish  holat- 
lari  bilan birgalikda  kechishi  mumkin.
M ensturatsiya paytida.  albatta.  yotish shart emas.  Qiz bola o ‘zi- 
ni  yaxshi  sezgan  paytda  doimiy  hayot  faoliyatini  davom  ettirishi 
mumkin.  Uncha  murakkab  bo'lm agan  jism oniy  mashqlar  bilan 
ertalabki  gimnastika  bilan  shug'ullansa  ham  bo'ladi.  Bu  vaqtda 
sakrash,  velosipedda  sayr qilish  va o g 'ir yuk k o ’tarish  man  etiladi.
K onkida  uchish.  uzoq  muddat  piyoda  yurish.  chang'ida  yurish, 
vanna  qabul  qilish,  cho'm ilish  va  quvosh  nurida  toblanish  tavsiya 
qilinmaydi.
Agar  mensturatsiyaning  kechishi  og'riqli  va  suyuqliklarning 
ajralishi  m e’yoridan  ortiq  bo'lsa.  albatta.  shifokorga  murojaat  qi­
lish  zarur.  M ensturatsiya  davom ida  qizlarning  umumiy  holati  vo- 
monlashganida  ular  o'qishdan,  ishdan  ozod  qilinadi.  M ensturatsi­
ya paytida  qizlar o'zlarini  ehtiyot  qilishlari,  ayniqsa,  oyoqlarini  va 
qorin  bo 'shlig'in in g  pastki  qismini  sovuq  qotishdan  ehtiyot  qilish 
kerak.  Buning  uchun  qish  oylarida  uzun  issiq  reytuzalar  yozda 
esa  qalin  to ‘qilgan  triko  kiyib  yurish  zarur.  Sovuq  tosh  va  boshqa 
sovutilgan  predmetlarga  o'tirish  mumkin  emas.
Oziqlanish  ratsionidan  sirka,  achchiqliklar.  qalampir.  xren  kabi 
kuchli  q o'zg'atuvchi  moddalarni  chiqarish  kerak  bo'ladi.  Pivo, 
vino  va  boshqa  alkogolli  ichimliklar  ichish  q at’iyan  man  etiladi. 
chunki  qon  oqimini  oqish  tezligi  oshishi  tufayli  menstrualli  qon 
ketishiga  olib  kelishi  mumkin.
Ayniqsa,  ichaklarni  va  siydik  pufagini  o 'z  vaqtida  bo'shatib  tu- 
rishga  e ’tibor  berish  zarur,  aks  holda  ularning  to ‘lishi  bachadon- 
ning  joyini  o'zgarishiga  olib  keladi  va  og'riqlarni  va  ajraladigan 
suyuqliklarni  ushlanib  qolishiga  sabab  bo'ladi.
Qizlar mensturatsiya paytida o'zlarining tanasini  tozaligiga e ’ti­
bor berishlari  kerak,  chunki  bu  paytda  bachadonning  ichki  yuzasi­
dan qon chiqib turadi  va u.  o 'z  navbatida,  o 'ziga xos jarohat yuzasi
www.ziyouz.com kutubxonasi


b o iib   qoladi  hamda  turli  mikroblarning  rivojlanishi  va  ko'payishi 
uchun  qulav to'yim li  muhit b o iib  xizmat qilishi  mumkin.
Pollutsiya  (lot. 

Download 12,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   390




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish