Fiziologiyasi va gigiyenasi

5.  2.  Shartli reflekslarning torm ozlanishi
Shartsiz  yoki  tashqi  tormozlanish.  Shartli  reflekslar  torm oz­
lanish  xususiyatiga  ega.  Katta  yarim sharlar  p o 's tlo g id a   shartli 
reflekslarni  bajarilishida  ushbu  shartli  refleksga  aloqasi  b o im a - 
gan  yangi  kuchli  q o 'zg 'alish   o 'c h o g 'i  yuzaga  keladi.  Agar  itda 
q o 'n g'iro q  ovoziga  shartli  so'lak  ajralish  refleksi  hosil  qilingan
143
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bo'lsa,  q o 'n g 'iro q  chalingan  paytdagi  kuchli elektr nuri  ilgari  hosil 
qilingan so'lak ajralish  refleksi tormozlanadi.  Bu torm ozlanishning 
asosida  manfiy  induksiya  hodisasi  yotadi:  begona  q o 'zg'alishdan 
po'stloqda  hosil  bo'lgan  yangi  kuchli  q o 'zg 'alish   o 'ch o g 'i  shart­
li  reflekslarni  bajarilishi  bilan  bog'liq  bo'lgan  katta  yarim sharlar 
p o 'stlog'idagi  qismlarning qo'zg'aluvchanligini  pasavishini  chaqi­
radi va ushbu hodisa tufayli  shartli  refleksni  torm ozianishini  chaqi­
radi.  Shartli  reflekslarning  bunday  turi  ayrim  hollarda